Rusya'nın beklenmedik hamlesi, ayçiçek yağı piyasasında adeta bomba etkisi yarattı. Düşünün ki, dünyanın en büyük ayçiçek yağı üreticilerinden biri olan Rusya, ihracata koyduğu gümrük vergisini %20'nin üzerine çıkardı. Bu karar, Türkiye gibi Rusya'dan önemli miktarda ayçiçek yağı ithal eden ülkeleri doğrudan vuracak gibi görünüyor.
Aslında Rusya'nın bu hamlesi tamamen kendi iç piyasasını korumaya yönelik. Yerel üreticiyi korumak ve iç fiyatları stabilize etmek istiyorlar - ki bu anlaşılır bir durum. Ama işin Türkiye ayağına baktığımızda, durum hiç de iç açıcı değil.
Peki ya Türkiye'deki yansımaları?
Şimdi burada durup düşünmek lazım: Türkiye, Rusya'dan ciddi miktarda ayçiçek yağı alıyor. Vergi artışı demek, maliyetlerin yukarı tırmanması demek. Ve maalesef bu maliyet artışı, nihayetinde market raflarındaki fiyat etiketlerine yansıyacak.
Zaten son dönemde gıda enflasyonuyla boğuşan tüketici için bu haber hiç iyi değil. Ayçiçek yağı fiyatlarının tırmanışa geçmesi, mutfak harcamalarını daha da zorlaştıracak gibi duruyor.
Alternatif arayışları başlayacak mı?
Bu gelişme, Türk ithalatçılarını alternatif kaynak arayışına itebilir. Ukrayna, Arjantin gibi diğer üretici ülkeler devreye girebilir. Ancak şunu unutmayalım - Rusya'nın bu pazardaki ağırlığı kolay telafi edilebilecek gibi değil.
Üstelik nakliye maliyetleri, lojistik zorluklar derken, alternatif kaynakların da çok daha uygun fiyatlı olacağını söylemek güç. Kısacası, ayçiçek yağında zor günler bizi bekliyor olabilir.
Piyasa uzmanlarına kulak verirsek, önümüzdeki haftalarda perakende fiyatlarında %15-20'ye varan artışlar görebiliriz. Bu da hanelerin gıda bütçesine ekstra yük demek.
Sonuç olarak, Rusya'nın bu vergi kararı sadece bir ticaret politikası değişikliği değil, aynı zamanda Türk tüketicisinin cebini doğrudan etkileyecek önemli bir gelişme. Ayçiçek yağında fiyat dalgalanmalarına hazırlıklı olmakta fayda var.
