Tam otuz yıl... Neredeyse bir ömür sayılır. Hocalı'nın gözyaşıyla ıslanan toprakları, nihayet özgürlüğün nefesini hissetti. O karanlık günler geride kaldı, şimdi yaraları sarma zamanı.
Evet, biliyorum - bazı yaralar asla tam olarak iyileşmez. Özellikle de o korkunç 1992 Şubat'ında kaybettiklerimizin acısı... Ama bakın, şimdi Hocalı'da hayat yeniden filizleniyor. Sanki toprak, uzun süredir susturulmuş bir şarkıyı mırıldanmaya başlıyor.
Yıkıntılar Arasında Yeşeren Umut
Eski evlerin enkazı hâlâ duruyor, evet. Fakat artık o moloz yığınlarının arasından çocuk sesleri yükseliyor. Okul bahçesinde koşuşturan minik ayakların çıkardığı ses, adeta en güzel müzik gibi.
İnanın, görmeniz lazım. İnsanların yüzlerindeki o tarifsiz ifadeyi... Hem hüzün hem sevinç karışımı bir şey. Otuz yıllık hasret bitmiş ama yerini buruk bir mutluluk almış.
Kayıpların Anısı Yaşatılıyor
Şehit aileleri için hayat hiç kolay değil. Kimi babasını, kimi evladını kaybetmiş. Fakat şimdi onlar için anıtlar yükseliyor. İsimler taşlara kazınıyor ki, hiç unutulmasınlar.
Bir yaşlı kadın anlatıyor: "Her gece rüyamda görüyorum oğlumu. Ama artık kabri başında ağlayabiliyorum. Bu bile büyük lütuf." İşte savaşın insana ettiği budur.
Yeniden İnşanın Zorlukları
Tabii ki her şey toz pembe değil. Altyapı neredeyse sıfır. Yollar, su şebekeleri, elektrik... Hepsi yeniden yapılıyor. Bazen bir kamyonun getirdiği temel malzemeler, insanlara bayram sevinci yaşatıyor.
- İlk etapta 50 konutun inşası başladı
- Okul binası neredeyse tamamlandı
- Sağlık ocağı faaliyete geçmek üzere
Bölgeye gelen devlet yetkilileri, adeta bir seferberlik ruhuyla çalışıyor. "Vatan toprağı" deyip geçmeyin - işte burası onun canlı kanıtı.
Psikolojik Destek Çalışmaları
Sadece fiziksel değil, ruhsal yaralar da sarılıyor. Travma yaşayan çocuklar ve yetişkinler için psikologlar görev yapıyor. Belki de en zor kısım bu: insanların içindeki korkuyu temizlemek.
Bir psikolog şöyle diyor: "Bu insanların hayata yeniden bağlanmalarını sağlamaya çalışıyoruz. Kolay değil, ama imkansız da değil."
Gelecekten Umutlu Olmak İçin Sebepler Var
Evet, zorluklar bitmiş değil. Fakat Hocalı halkının direnci görülmeye değer. Küçük dükkanlar açılıyor, tarlalar ekiliyor, hayat yeniden doğuyor.
Belki de en çarpıcı olanı, gençlerin bölgeye geri dönmeye başlaması. Onlar için Hocalı sadece bir yer değil, bir ideal.
Son sözü yaşlı bir dede söylüyor: "Biz toprağımız için yaşıyoruz. Şimdi özgürüz, gerisi teferruat." İşte ruh budur.
