Dünya ekonomisinin belki de en stratejik kaynaklarından biri olan nadir toprak elementleri konusunda Çin'den beklenen açıklama nihayet geldi. Ve tahmin edin, durum birçoklarının sandığı gibi değil.
Çin Ticaret Bakanlığı sözcüsü He Yadong, gazetecilerin yoğun sorularına adeta bir soğuk duş etkisi yaratacak yanıtlar verdi. "Bu bir yasak değil, gerekli bir tedbirdir" diyor ve ekliyor: "Küresel pazarın istikrarı için alınmış önlemlerden bahsediyoruz."
Peki Neden Şimdi?
Aslında işin özü şu: Çin, dünyadaki nadir toprak elementleri üretiminin neredeyse %90'ını kontrol ediyor. Akıllı telefonlardan elektrikli araçlara, savunma sanayinden yenilenebilir enerjiye kadar her alanda kritik öneme sahip bu metaller olmadan modern teknoloji diye bir şey düşünülemez.
He Yadong'un dediğine göre, "Küresel tedarik zincirlerinin güvenliği ve sürdürülebilirliği için bu adımlar atılıyor." Yani resmi söylem bu yönde. Ama işin arka planında neler var dersiniz?
Gerçek Nedenler Ne Olabilir?
Uzmanlar ise durumu farklı yorumluyor. Kimi "bu bir güç gösterisi" diyor, kimi "küresel teknoloji savaşlarında yeni bir hamle" olarak görüyor. Şahsen ben, biraz da olsa her iki görüşün de haklı olduğunu düşünüyorum.
Çin'in bu hamlesi, Batılı ülkelerde adeta bir kıyamet koparmış durumda. Avrupa Birliği ve ABD yetkilileri, "tedarik zinciri güvenliğimiz risk altında" diye açıklama üstüne açıklama yapıyor. Haklılar da - bu metaller olmadan yeşil enerji dönüşümleri, dijital devrim hayal olur.
- Neodimyum: Rüzgar türbinleri ve elektrikli araç motorları için hayati
- Disprosyum: Yüksek sıcaklıklarda manyetik özelliklerini koruyor
- Terbiyum: Enerji tasarruflu aydınlatmada kullanılıyor
Ve daha nicesi... Çin'in elindeki bu kozu oynadığını görmek için kahin olmaya gerek yok aslında.
Piyasalar Nasıl Etkilenecek?
İşin ticari boyutu ise gerçekten karmaşık. Zaten yüksek olan fiyatların daha da tırmanması bekleniyor. Elektrikli araç üreticileri, teknoloji devleri - hepsi alternatif kaynak arayışına girecek. Ama işte sorun şu: alternatif bulmak o kadar da kolay değil.
He Yadong son noktayı koyuyor: "Çin, küresel tedarik zincirinin istikrarına katkıda bulunmaya devam edecek." Yani resmi söylem bu. Ama pratikte ne olacak? Onu zaman gösterecek.
Benim kişisel kanaatim? Bu hamle, küresel teknoloji haritasını yeniden çizebilecek potansiyele sahip. Ve Çin, elindeki en değerli kozlardan birini oynamış durumda. Gerisini hep birlikte göreceğiz.
