Avrupa'nın birçok şehrinde sessiz sedasız yol alan o beyaz elektrikli otobüsler... Görünüşte çevre dostu ve modern bir ulaşım çözümü sunuyorlar ama işin arka yüzü hiç de öyle değil. Adeta bir gerilim filminden fırlamış gibi duran bu otobüslerle ilgili ortaya çıkan gerçekler, Avrupa'nın göbeğinde yeni bir krizi tetikliyor.
Uzaktan Kumanda Edilebilen Otobüsler
Düşünsenize, bir otobüs tamamen kontrolünüz dışında hareket etmeye başlasa? İşte tam olarak bu korkunç senaryo, Çinli üretici BYD'nin elektrikli otobüsleri için gündeme geldi. Uzmanlar diyor ki bu araçlar -inanması güç ama- uzaktan yönetilebiliyor, hatta durdurulabiliyor!
Hollanda'da yaşananlar ise tam bir kabus. Amsterdam'da hizmet veren otobüslerden biri aniden -sebepsiz yere- duruvermiş. Şoför ne yaparsa yapsın aracı hareket ettirememiş. Sonradan anlaşılmış ki bu, uzaktan yapılan bir müdahaleymiş.
Veri Akışı Doğrudan Çin'e Mi Gidiyor?
Asıl mesele şu: Bu otobüsler sürekli olarak veri topluyor. Nerede oldukları, kaç kilometre hızla gittikleri, kaç yolcu taşıdıkları... Tüm bu bilgiler anbean kaydediliyor. Peki ya sonrası? İşte burası çok daha vahim.
Bazı uzmanlar iddia ediyor ki toplanan veriler Çin'e aktarılıyor. Yani Avrupa'nın ulaşım ağıyla ilgili en hassas bilgiler, okyanus ötesine sızıyor olabilir. Bu durum sadece bir güvenlik sorunu değil, aynı zamanda büyük bir mahremiyet ihlali.
- Konum verileri anlık olarak izlenebiliyor
- Hız ve rota bilgileri kaydediliyor
- Yolcu sayıları takip ediliyor
- Araç performans verileri toplanıyor
Avrupa Ne Yapıyor?
Peki Avrupa ülkeleri bu tehdit karşısında ne yapıyor? Cevap: Endişeleniyorlar ama yeterince hızlı hareket etmiyorlar. Fransa'da bazı şehirler Çin otobüslerini kullanmayı reddederken, Almanya'da ise durum daha karmaşık.
Berlin'deki bir yetkili şöyle diyor: "Bu işin içinden çıkmak o kadar kolay değil. Bir yanda ucuz ve çevre dostu ulaşım ihtiyacı, diğer yanda milli güvenlik endişeleri... İkisi arasında sıkışıp kaldık."
İngiltere'de durum daha da ilginç. Londra belediyesi Çin otobüslerini kullanmaya devam ediyor ama artık çok daha temkinli davranıyor. "Güvenlik önlemlerini sıkılaştırdık" diyorlar ama acaba yeterli mi?
Peki Ya Çözüm?
Uzmanların önerisi basit ama etkili: Bağımsız siber güvenlik testleri. Yani bu otobüslerin Avrupalı uzmanlar tarafından detaylıca incelenmesi gerekiyor. Ayrıca veri aktarımının kesinlikle Avrupa sınırları içinde kalması şart.
Bir diğer çözüm ise yerli üretim. Avrupalı otobüs üreticilerinin elektrikli araç teknolojisini hızla geliştirmesi belki de en kalıcı çözüm olacak. Ama bunun için zaman gerekiyor - ki zaman da pek yok gibi görünüyor.
Sonuç olarak, Avrupa yeşil ulaşıma geçmeye çalışırken yeni bir güvenlik kriziyle karşı karşıya. Çin otobüsleri hem fırsat hem de tehdit unsuru olarak yoluna devam ediyor. Peki sizce Avrupa bu ikilemi nasıl çözecek? Cevabı zaman gösterecek ama bir şey kesin: Bu kriz daha çok konuşulacak.
