Tokyo'daki siyasi havayı yeni soluyan hükümete Pekin'den gelen mesaj, diplomatik nezaketin arkasına saklanmış oldukça net bir uyarı niteliğinde. Çin Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Mao Ning'in o bildiğimiz sakin ama bir o kadar da vurgulu tonuyla dile getirdiği şey aslında basit bir gerçeği hatırlatıyor: Tarih, ilişkilerin temelini oluşturur.
Şöyle diyor Mao: "Japonya'nın yeni kabinesine, Çin-Japonya ilişkilerinin sağlıklı ve istikrarlı gelişimine aktif olarak katkıda bulunma çağrısında bulunuyoruz." Görünüşte rutin bir diplomatik açıklama gibi duran bu sözlerin altında yatan anlam ise çok daha derin.
Tarihi Miras ve Gelecek Yol Haritası
İşin ilginç yanı, Çin'in bu mesajı iletirken kullandığı metafor. "İlk düğmeyi doğru iliklemek" deyimi - ki biz buna gömleğin ilk düğmesi diyoruz - aslında her şeyin başlangıçta doğru kurulması gerektiğini anlatıyor. Yanlış iliklenen bir düğme nasıl ki diğerlerinin de yanlış gitmesine sebep olursa, diplomaside de ilk adımlar aynen öyle.
Çin tarafının özellikle vurguladığı dört temel siyasi belge var. 1972'deki ortak bildiriden 2008 deklarasyonuna uzanan bu belgeler, iki ülke ilişkilerinin adeta anayasası niteliğinde. Mao'nun dediği gibi, "Japonya tarafının Çin ile samimi bir şekilde iletişim kurmasını, olumlu tutum sergilemesini ve bu dört siyasi belgenin ilkelerine uygun hareket ederek karşılıklı güven ve iş birliğini güçlendirmesini umuyoruz."
Komşuluk İlişkilerinin İnce Dengesi
Doğrusu, iki Asya devi arasındaki ilişkiler hiçbir zaman kolay olmadı. Tarihi gerilimler, bölgesel rekabet ve ekonomik çıkarların kesiştiği bu ilişkide her iki taraf da adımlarını ölçerek atıyor. Çin'in bu son mesajı, yeni hükümetin hangi yönde politikalar izleyeceğini anlama çabasının bir parçası aslında.
Japonya Başbakanı Fumio Kishida'nın kabinesindeki isimler ve atadığı bakanlar, Çin tarafından dikkatle inceleniyor. Her bir atamanın, özellikle savunma ve dışişleri pozisyonlarındaki isimlerin, Tokyo'nun Pekin'e yönelik politikalarında nasıl bir eğilim göstereceği merak konusu.
Diplomasi denen şey böyle bir şey işte. Görünürdeki nezaketin altında, ülkelerin ulusal çıkarlarının soğuk gerçekliği yatıyor. Çin'in mesajı net: Tarihten ders alın, temel prensiplere bağlı kalın ve ilişkilerimizin temelini sağlam atın. Gerisi zaten gelecektir.
