6 Şubat 2023'te meydana gelen ve 11 ili derinden sarsan depremler, sadece can kayıplarına ve konut hasarlarına yol açmadı. Aynı zamanda bölgenin binlerce yıllık tarihini yansıtan sayısız kültürel varlık da ağır hasar aldı. Ancak afetin hemen ardından başlatılan yoğun çalışmalar sonucunda, yıkılan kentlerdeki tarihi dokunun yeniden hayat bulduğu görüldü.
Kültürel Miras İçin Seferberlik
Kahramanmaraş merkezli depremlerin ardından, Kültür ve Turizm Bakanlığı öncülüğünde tarihi eserlerin kurtarılması ve onarılması için kapsamlı bir seferberlik başlatıldı. 11 farklı ilde bulunan ve depremden etkilenen 100'den fazla taşınmaz kültür varlığı acil müdahale kapsamına alındı. Restorasyon çalışmaları, alanında uzman restoratör mimarlar, sanat tarihçileri ve mühendislerden oluşan ekipler tarafından titizlikle yürütüldü.
Çalışmalar kapsamında, Gaziantep'te simge yapılardan biri olan ve depremde ciddi hasar gören Gaziantep Kalesi ile kalenin hemen yanındaki tarihi Şirvani Camii'ne öncelik verildi. Kalenin surlarında oluşan çatlaklar ve göçük riski taşıyan bölümleri güçlendirilirken, Şirvani Camii'nin minaresi ve kubbe kısmında gerekli onarımlar yapıldı.
Restorasyon Çalışmalarının Kapsamı
Deprem bölgesindeki restorasyon faaliyetleri sadece cami ve kalelerle sınırlı kalmadı. Tarihi hamamlar, kiliseler, hanlar ve geleneksel konutlar da bu kapsamlı çalışmanın bir parçası oldu. Hatay'da, dünyanın en eski yollarından biri olan Kral Yolu üzerindeki tarihi taş köprüler, Malatya'daki tarihi konaklar ve Adıyaman'daki geleneksel mimari örnekleri tek tek elden geçirildi.
Çalışmaların en önemli prensiplerinden biri, orijinal malzeme ve geleneksel yapım tekniklerine sadık kalmak oldu. Bu sayede, tarihi yapıların otantik karakteri korunurken, aynı zamanda modern deprem yönetmeliklerine uygun güçlendirmeler de yapıldı. Yapıların sadece fiziki olarak değil, hafıza ve kimlik olarak da ayakta kalması hedeflendi.
Gelecek İçin Alınan Dersler ve Sonuçlar
Yaşanan bu büyük afet, kültürel mirasın korunması konusunda alınması gereken dersleri de gözler önüne serdi. Deprem riski yüksek olan diğer bölgelerdeki tarihi yapıların durumunun sürekli izlenmesi ve proaktif güçlendirme çalışmalarının önemi bir kez daha anlaşıldı.
Bugün itibarıyla, depremden etkilenen 11 ildeki 100'ü aşkın tarihi eserin restorasyon çalışmaları tamamlandı. Bu eserler, bulundukları kentlerin sadece geçmişine değil, geleceğine de ışık tutmaya devam ediyor. Yapılan çalışmalar, fiziki olarak yıkılan ancak umudu ve dayanışma ruhu asla yıkılmayan bir coğrafyada, kültürel kimliğin korunması adına atılmış çok önemli bir adım olarak kayıtlara geçti.
Restorasyonların tamamlanmasıyla birlikte, bu tarihi mekanlar yeniden ziyaretçilerini ağırlamaya başladı. Bu durum, bölge turizminin canlanmasına ve depremzedeler için yeni istihdam alanlarının oluşmasına da katkı sağlıyor. Kültürel mirasın ihyası, yaraların sarılması sürecinde sembolik ve pratik bir umut kaynağı oldu.
