Muğla'nın Seydikemer ilçesinde, günlük hayatın sıradan bir parçası olan keçi otlatma işi, beklenmedik bir tarihi keşfe dönüştü. Kayacık Mahallesi'ndeki ormanlık alanda hayvanlarını gezdiren bir çoban, toprakta farklı bir şekil fark ederek yetkililere haber verdi ve böylece Roma İmparatorluğu'nun izlerini taşıyan önemli bir eser gün yüzüne çıkarıldı.
Zorlu Kurtarma Operasyonu: 7 Saatlik Yolculuk
Çobanın ihbarı üzerine harekete geçen Fethiye Müze Müdürlüğü ekipleri, bölgede yaptıkları ilk incelemede eserin tarihi değerini hemen anladı. Ancak yaklaşık 300 kilogram ağırlığındaki bu devasa taş blok, anında taşınamayacak kadar ağırdı. Eseri korumak için alınan ilk tedbir, onu zarar görmemesi için tekrar toprağa gömmek ve alana izinsiz girişleri tespit etmek için fotokapan yerleştirmek oldu.
Gerekli hazırlıklar tamamlandıktan sonra ekipler yeniden bölgeye intikal etti. Araca erişilemeyen sarp arazi nedeniyle, kara yolundan yaklaşık 45 dakika yürüyerek stelin bulunduğu noktaya ulaştılar. Taşınmaya hazır hale getirmek için özenle sarılan stel, arkeologlar ve işçilerin ortak çabasıyla zorlu arazi şartlarında 7 saat süren bir taşıma işlemiyle nakil aracına ulaştırıldı.
Roma Döneminden Bir Aile Portresi
Fethiye Müze Müdürlüğü'ne getirilen eser üzerinde yapılan ilk incelemeler, onun önemini ortaya koydu. Taşıma işleminde görev alan arkeolog Ahmet Meke, eserin MS 1. ve 3. yüzyıllar arasındaki Roma Dönemi'ne ait olduğunu değerlendirdiklerini açıkladı.
Meke, "Eser, Anadolu'da sıklıkla rastlanan sunak tipi bir mezar steli. Ancak onu özel kılan, üzerindeki kabartma figürler, ikonografik betimlemeler ve alt kısmındaki yazıttır" dedi. Stelin ön yüzünde yer alan bir kadın ve bir erkek figürünün, büyük olasılıkla bir aile tablosunu temsil ettiğini belirten Meke, "Bu figürler üzerinden Roma Dönemi'ndeki aile kültürünü, giyim kuşamı ve sosyokültürel yaşamı gözlemleyebiliyoruz" ifadelerini kullandı.
Eserin yan yüzünde bulunan çelenk figürü ise zafer ve onuru simgeliyor. Arkeolog Meke, bu betimlemenin, mezar stelinin adandığı kişinin toplum içinde önemli bir konuma sahip olduğuna işaret ettiğini vurguladı.
Vatandaş Duyarlılığı ve Koruma Çağrısı
Keşfin gerçekleşmesinde çobanın gösterdiği duyarlılık, kültürel mirasın korunması adına vurgulanan en önemli noktalardan biri oldu. Ahmet Meke, "Vatandaşlarımızın bu şekilde sağduyulu davranması, kültürel varlıklarımızın korunması açısından hayati önem taşıyor" diyerek, benzer bir durumla karşılaşan herkesi eserleri koruma altına almak için en yakın müze müdürlüğüne veya kolluk kuvvetlerine bildirim yapmaya çağırdı.
Fethiye Müzesi'nde temizlik ve konservasyon işlemlerinin ardından envantere kaydedilecek olan mezar steli, yakın zamanda sergilenmeye başlanacak. Ayrıca, eserin bulunduğu alanın sit alanı olarak tescillenmesi için öneride bulunulduğu ve bölgenin güvenliğinin fotokapanlarla sağlanmaya devam ettiği belirtildi.
