Diyarbakır'ın kadim ilçesi Silvan, bugünlerde tarihi bir sırra ev sahipliği yapıyor. Öyle bir keşif ki, adeta zamanın tozlu sayfalarından fırlayıp günümüze ulaşmış. Bir taşın üzerine kazınmış o dört sözcük: "Bizim Hep Öyle Olacak". Bu ifade, görenleri hem şaşkına çevirdi hem de derin düşüncelere daldırdı.
Kim, neden yazmıştı bu sözleri? Hangi duygular, hangi tarihsel koşullar içinde vücut bulmuştu taşa? Belki de bir aidiyet manifestosuydu bu. Ya da zamana meydan okuyan bir kültürel direnişin simgesi. Uzmanlar, yazıtın stilinden ve kullanılan harf karakterlerinden yola çıkarak kökenlerini araştırıyor. İlk bulgular, bunun oldukça eski bir döneme ait olabileceğini gösteriyor.
Bir Taş, Binlerce Soru
Ortaya çıkarılış hikayesi de en az kendisi kadar ilginç. Silvan'ın daracık, güneşi zar zor gören bir sokağında, rutin bir altyapı çalışması sırasında ansızın ortaya çıkmış. İş makinelerinin kepçesi adeta tarihe dokunmuş. O anı gören işçilerin şaşkınlığı ise tarif edilemez cinsten. Hepsi donup kalmış, çünkü karşılarında sadece bir taş parçası değil, sanki yüzyıllar öncesinden fırlamış bir mesaj duruyormuş.
Bölge sakinleri ise bu keşifle dalga dalga yayılan bir gurur ve merak duygusu içindeler. Kahvehanelerde, evlerin avlularında, herkesin dilinde aynı soru: "Bu ne anlama geliyor?" Kimi atalarından kalan bir miras olduğunu düşünüyor, kimi ise bölgenin değişmeyen kaderine bir gönderme. "Zaman değişir, ama Silvan'ın ruhu asla" diyen yaşlı bir amcanın sözleri, belki de yazıtın ruhunu en iyi özetleyen ifade oldu.
Tarih Konuşuyor
Arkeologlar ve tarihçiler, bu küçük taş parçasının büyük hikayesini anlamak için hummalı bir çalışma başlattı bile. Yazının paleografik analizi, yani harflerin stilistik incelemesi, onu belirli bir döneme yerleştirmek için hayati önem taşıyor. Kullanılan dil ve üslup, ait olduğu kültür hakkında ipuçları veriyor. Bu, sıradan bir yazıt değil; geçmişle şimdi arasında kurulmuş son derece nadir bir köprü.
Yetkililer, bulunduğu alanı şimdilik koruma altına aldı. Daha kapsamlı bir kazı çalışmasının, benzeri başka eserleri de gün yüzüne çıkarabileceği düşünülüyor. Bu keşif, Silvan'ın zengin tarihi katmanlarına yepyeni bir sayfa ekliyor. Belki de tarih kitaplarını yeniden yazdıracak bir bulguyla karşı karşıyayız. Sonuçta, taşın soğuk yüzeyine kazınmış o sözler, bir grubun, bir halkın yüzlerce yıl önceden gelen seslenişi olabilir.
Peki, bu mesaj tam olarak kime? Sadece o dönemin insanlarına mı, yoksa gelecekte yaşayacak olanlara, yani bize mi? "Bizim Hep Öyle Olacak"... Buradaki 'biz' kim? 'Öyle' olan ne? Cevaplanması gereken onlarca soru var. Bir gerçek ise çok net: Silvan, sadece bir yazıt değil, konuşan bir tarih buldu.
