Washington'dan gelen açıklama, bölgedeki gerginliğe dair yeni bir boyut getirdi adeta. ABD Dışişleri Bakanlığı sözcüsü, İsrail güçlerinin Gazze'nin doğu kesimlerinde yürüttüğü askeri operasyonlarla ilgili kaygılarını resmen iletti. Bu, öyle sıradan bir diplomatik not değil, oldukça net ifadelerle dolu bir uyarıydı.
"Çatışmaların derhal durması gerektiğine inanıyoruz" diyor sözcü - ki bu cümle, Amerikan dış politikasında nadiren duyduğumuz kadar keskin bir dil barındırıyor. Sanki birileri artık 'yeter' demiş gibi.
Aslında olan biten şu: İsrail ordusu, son günlerde Gazze'nin doğu sınırına yakın bölgelerde yoğun bir askeri faaliyet yürütüyor. Tanklar, topçu birlikleri, havadan destek... Tüm bu hareketlilik, bölgedeki gerilimi yeniden tırmandırmış durumda. ABD ise -ki normalde İsrail'in en yakın müttefiki- bu sefer farklı bir dil kullanmayı tercih etti.
Sivil Kayıplar Artıyor
En can sıkıcı kısım, sivil halka yönelik riskler. Bakanlık açıklamasında, masum insanların hayatlarının korunmasının en öncelikli mesele olduğu vurgulanıyor. Zaten bölgeden gelen haberlere bakılırsa, son çatışmalarda çok sayıda sivilin yaralandığı veya hayatını kaybettiği iddia ediliyor.
Şöyle bir düşününce: Gazze zaten yıllardır abluka altında. İnsanların hareket özgürlüğü yok, ekonomik durumları perişan halde. Bir de üstüne bu tür askeri operasyonlar eklenince, durum gerçekten içler acısı bir hal alıyor.
Diplomatik Kanallar Aktif
ABD'nin bu açıklamayı yapması boşuna değil elbette. Görünen o ki, taraflar arasında diplomatik temaslar yoğun şekilde devam ediyor. Amerikan yetkililerin, İsrailli meslektaşlarıyla doğrudan iletişim halinde oldukları belirtiliyor.
Peki bu ne anlama geliyor? Bence Washington, Tel Aviv'e "dostane" bir uyarı yapıyor: "Bu kadar ileri gitme, yoksa uluslararası arenada yalnız kalırsın." Zaten son dönemde İsrail'in bazı politikalarına yönelik eleştiriler artmıştı. Bu açıklama, o eleştirilerin resmi bir boyut kazandığını gösteriyor.
Öte yandan -ve bu kısım gerçekten önemli- ABD hala İsrail'in meşru müdafaa hakkını tanıdığını da vurguluyor. Yani dengeyi korumaya çalışıyorlar. Ne tamamen karşı çıkıyorlar, ne de destekliyorlar. Diplomasinin o ince çizgisinde yürüyorlar adeta.
Bölgesel Etkiler
Bu gerilimin sadece İsrail ve Filistinliler arasında kalmayacağı kesin. Komşu ülkeler de durumu yakından izliyor. Mısır, Ürdün, hatta Suudi Arabistan... Hepsinin bu işten çıkarı var sonuçta.
Bir de şu var: Uluslararası toplumun tepkisi. BM zaten defalarca benzer çatışmaları kınamıştı. ABD'nin bu açıklamasından sonra diğer batılı ülkelerden de benzer tepkiler gelirse hiç şaşırmam. Zira artık dünya, Gazze'deki insani durumu görmezden gelemiyor.
Kısacası, Washington'dan gelen bu mesaj sıradan bir diplomatik açıklama değil. Adeta bir uyanışın, bir politika değişikliğinin habercisi gibi. Bakalım İsrail bu uyarıyı dikkate alacak mı, yoksa bildiğini okumaya devam mı edecek? Cevabını önümüzdeki günlerde hep birlikte göreceğiz.
