Hava trafiği kontrolörlerinin sesinde hissedilen o küçük gerilim anı... Baltık Denizi'nin soğuk suları üzerinde, uluslararası arenada yeni bir gerilim dalgası yaşanıyor. Polonya Hava Kuvvetleri'ne ait iki F-16 savaş uçağı, Estonya hava sahasına fazlasıyla yaklaşan bir Rus keşif uçağını adeta düelloya zorladı.
Olay, dün öğle saatlerinde, tam da Avrupa'nın gözünün doğuya çevrildiği bir dönemde patlak verdi. Rusya Savunma Bakanlığı'nın 'An-30' olarak tanımladığı keşif uçağı, uluslararası sularda rutin bir uçuş yaptığını iddia etse de, Polonya tarafı durumu çok farklı yorumluyor.
"Hava Polisi" Görev Başında
NATO'nun hava polisi misyonu kapsamında görev yapan Polonyalı pilotlar, Rus uçağının rotasının 'rahatsız edici' şekilde Estonya hava sahasına doğru ilerlediğini fark etti. İşte o anda, her şey saniyeler içinde gelişti. F-16'lar, Rus keşif uçağının yanına kadar yaklaştı ve uluslararası protokollere uygun olarak uyarı işaretleri verdi.
Aslında bu tür karşılaşmalar Baltık bölgesinde nadir değil - ama bu seferki biraz daha farklıydı. Sanki iki taraf arasında görünmez bir gerginlik ipi gerilmiş gibiydi. Rus uçağı sonunda rotasını değiştirdi ama o kısa süreli göz göze geliş, bölgedeki hassas dengeleri bir kez daha hatırlattı.
Moskova'dan Sessizlik, Varşova'dan Sert Açıklama
Rusya Savunma Bakanlığı konuya ilişkin resmi bir açıklama yapmazken, Polonya tarafı olayı 'profesyonelce ve etkili bir müdahale' olarak nitelendirdi. Bir Polonya yetkilisi, "Görevimiz bölge müttefiklerinin hava sahasını korumak ve bu görevi eksiksiz yerine getirdik" dedi.
Estonya yetkilileri ise olayı doğrularken, "NATO'nun kolektif savunma taahhüdünün işlediğini bir kez daha gördük" ifadelerini kullandı. Aslına bakarsanız, bu küçük çaplı hava düellosu, Doğu ile Batı arasındaki o eski soğuk savaş rüzgarlarının hâlâ estiğini gösteriyor.
Baltık Denizi - bu küçük ama stratejik su kütlesi - yeniden jeopolitik satrancın merkezine oturmuş durumda. Rus uçağının rotası 'tesadüfi' miydi, yoksa kasıtlı bir provokasyon mu? Bu sorunun cevabı belki de hiçbir zaman tam olarak bilinemeyecek. Ama kesin olan bir şey var: NATO pilotları gözlerini dört açmış durumda.
Bu tür hava sahası ihlalleri aslında yeni değil - fakat Ukrayna savaşı sonrasında her küçük gerilim anı daha fazla önem kazanıyor. Avrupa'nın doğusunda, hava sahası ihlalleri adeta bir 'yeni normal' haline gelmiş durumda. Ve kimse ne olacağını tam olarak kestiremiyor.
Sonuç olarak, Baltık semalarında yaşanan bu gerilim, uluslararası ilişkilerdeki kırılgan dengeleri bir kez daha gözler önüne serdi. Rus uçağı uzaklaştı, Polonya F-16'ları üslerine döndü - ama o birkaç dakikalık gerilim, hafızalardan kolay kolay silinmeyecek gibi görünüyor.
