Neredeyse üç yıldır devam eden gergin bir bekleyiş... Sonunda, beklenen hareketlilik Moskova'dan geldi. Rusya, 2021 yılında Ermenistan sınırı yakınlarında bir 'yanlış anlama' sonucu düşürdüğü Azerbaycan Hava Yolları'na ait MI-17 tipi askeri helikopter için tazminat ödemelerine start verdi.
Olay, tam da Dağlık Karabağ geriliminin en yoğun olduğu bir dönemde, Kasım 2021'de patlak vermişti. Rusya Savunma Bakanlığı o zamanlar olayı 'üzücü bir trajik kaza' ve 'istikamet hatası' olarak nitelendirmişti. Fakat Bakü için durum o kadar basit değildi. İki mürettebat üyesinin hayatını kaybettiği bu olay, ilişkilerde derin bir yara açtı.
Diplomasinin Zorlu Süreci
Pek çok uzman, bu tazminatın ödenmeye başlanmasının, arka planda yıllar süren sessiz ve çetin bir diplomatik pazarlığın sonucu olduğunu düşünüyor. Kim bilir, belki de kapalı kapılar ardında hangi sözler verildi, hangi takaslar yapıldı. Uluslararası ilişkilerde böyledir; buzdağının görünen kısmı her zaman küçüktür.
Miktar konusunda resmi bir açıklama yapılmadı – ki zaten yapılmaz da – ancak bölgedeki askeri hardware fiyatları göz önüne alındığında, bunun cüzi bir meblağ olmadığı aşikar. Ödemelerin aşamalı olarak yapılacak olması da ayrı bir dikkat çekici nokta.
Bölgesel Dengeler ve Sessiz Bir Uzlaşı
Aslında bu olay, Kafkasya'nın hassas siyasi coğrafyasında yaşanan tipik bir güç gösterisi ve sonrasında gelen kontrollü bir geri adımın hikayesi. Rusya, bölgedeki gücünü hatırlattı, Azerbaycan da hakkını sonuna kadar arayan bir duruş sergiledi. Sonuç? Taraflar masaya oturmayı ve bir uzlaşıya varmayı bildi.
Peki bu, ilişkilerin eskisi gibi olacağı anlamına mı geliy? Eh, devletler arasında 'eskisi gibi' diye bir şey pek olmaz. Ama en azından, Kafkasya'daki gerilim havasının bir nebze de olsa hafifleyeceğini söyleyebiliriz. Bölge, zaten yeterince karmaşık, değil mi?
Son tahlilde, bu tazminat, uluslararası hukukun işlediğine dair sembolik bir adım. Küçük de olsa, diplomatik kanalların tıkanmadığının bir göstergesi. Ve belki de en önemlisi, hayatını kaybeden iki pilotun ailesi için küçük de olsa bir hesap sorulmuş olması.
