Epikuros: Antik Yunan'ın Üretken Filozofu
Antik Yunan felsefesinin en etkili isimlerinden biri olan Epikuros, MÖ 341 ile MÖ 279 yılları arasında yaşamış ve kendi adını taşıyan Epikürcülük felsefe akımının kurucusu olmuştur. Atinalı bir ailenin çocuğu olarak dünyaya gelen filozofun ebeveynleri zamanında asiller sınıfına mensup olsa da sonradan yoksullaşmıştır.
Epikuros'un Hayat Yolculuğu ve Eğitimi
Epikuros'un ailesi, MÖ 352 yılında yoksulluk ve Atina'nın ele geçirilmesi gibi nedenlerle Sisam Adası'na göç etmiştir. Babasının burada öğretmenlik yaptığı, annesinin ise falcılık ve duacılık yaparak geçimini sağladığı bilinmektedir. Annesiyle birlikte yaptığı ev ziyaretleri, Epikuros'un insanların batıl inançları üzerine düşünceler geliştirmesinde önemli rol oynamıştır.
On sekiz yaşına geldiğinde Atina'ya dönen Epikuros, Ephebie adlı okula kaydolmuş ve burada ünlü oyun yazarı Menandros ile tanışmıştır. Eğitim hayatı boyunca Senokrates gibi ünlü düşünürlerin öğrencisi olma fırsatı bulan filozof, hem Demokritosçu hem de Platoncu öğretmenlerden ders almıştır.
Epikürcülük Felsefesinin Doğuşu
Eğitimini tamamladıktan sonra günümüzde Çanakkale sınırları içinde yer alan Lapseki ilçesine giden Epikuros, burada öğretmenlik yapmaya başlamıştır. Daha sonra Kolofon olarak bilinen İzmir kentinde öğretmenliğe devam eden filozof, otuzlu yaşlarında Atina'ya dönerek kendi felsefe okulunu kurmuştur.
Epikürcülük olarak bilinen felsefe sisteminin temelinde mutluluk kavramı yer almaktadır. Epikuros'a göre insanın temel amacı hazza ve mutluluğa ulaşmaktır. Bu bağlamda kaygı, acı ve üzüntüden kaçınmak esastır. Filozof, hedonizm olarak da adlandırılan hazcılık akımının önemli temsilcileri arasında gösterilmektedir.
Epikuros'un Eserleri ve Mirası
Epikuros'un son derece üretken bir yazar olduğu ve yaklaşık 300 eser kaleme aldığı bilinmektedir. Ne yazık ki bu eserlerin sadece bir kısmı günümüze ulaşabilmiştir. Diogenes Laertios'un aktardığı bilgilere göre Epikuros'un öne çıkan eserleri şunlardır:
- Doğa Üzerine (37 kitap)
- Yaşamlar Üzerine (4 kitap)
- Aşk Üzerine
- Atomlar ve Boşluk Üzerine
- Şölen
- Erek Üzerine
- Tanrılar Üzerine
- Temel Öğretiler
- Doğru Davranış Üzerine
- Arzular Hakkındaki Görüşler
Epikuros, hayatının sonuna kadar öğrencileri ve arkadaşlarıyla felsefi söyleşiler yapmaya devam etmiş ve atomik materyalist bir yaklaşımla insan doğasını anlamaya çalışmıştır. Onun felsefesi, kutsal müdahale ve batıl inanç kavramlarını reddederek, insanın kendi mutluluğunu aklıyla inşa etmesi gerektiğini savunmuştur.
