Washington'da hava gerilim dolu. Sanki fırtına öncesi sessizlik yaşanıyor gibi. Federal hükümetin yeniden kapanma ihtimali, ekonomistlerin yüzünü buruşturduğu o eski kabusu hatırlatıyor.
Peki bu sefer ne kadar ciddi? Gelin, rakamlara ve senaryolara birlikte göz atalım.
Ekonomiyi Sarsacak Üçlü Tehlike
Uzmanlar, önümüzdeki günlerde ABD ekonomisini bekleyen üç temel senaryodan bahsediyor. Her biri, zincirleme etkileri olan ciddi riskler içeriyor.
1. Kısa Süreli Kapanma: Hafif Sarsıntı
Birkaç günle sınırlı kalırsa, belki de en az hasarlı senaryo bu olur. Ama hafife almayın! Federal çalışanların ücretsiz izne çıkarılması, kamu hizmetlerinde aksamalar - zaten kim beklemeyi sever ki?
Ekonomik büyümede küçük bir yavaşlama görülebilir. Ancak piyasalar, kısa sürede toparlanabilir. Tabii bu iyimser senaryo...
2. Orta Vadeli Kriz: Dalga Etkisi
Birkaç hafta süren kapanma? İşte o zaman işler ciddileşiyor. Moody's Analytics'in tahminlerine göre, böyle bir durumda GSYİH'de hissedilir bir düşüş kapıda.
Üçüncü çeyrek büyüme rakamları zaten hayal kırıklığı yaratmıştı. Dördüncü çeyrekte ise durum daha da kötüleşebilir. Tüketici güveni sarsılır, harcamalar azalır. Kimse belirsizlik ortamında cüzdanını açmak istemez sonuçta.
3. Uzun Süreli Felç: Tam Kaos
Bir ay veya daha uzun süren kapanma - bu senaryo ekonomistlerin kabusu. Wall Street'te panik, küresel piyasalarda domino etkisi yaratabilir.
Doların değeri sallantıda, borsalar inişe geçebilir. Faiz oranları konusunda Fed zaten zor durumda. Böyle bir kriz, merkez bankasının elini daha da zayıflatır.
Maliyet Ne Olacak?
Geçmiş tecrübeler acımasız: 2018-2019'daki 35 günlük kapanma, ABD ekonomisine tam 3 milyar dolar kaybettirdi. Bu seferki daha pahalıya patlayabilir.
Enflasyon zaten yüksek seyrediyor. Tedarik zincirleri yeni yeni toparlanıyor. Böyle bir şok, iyileşme sürecini ciddi şekilde baltalayabilir.
Küresel etkileri de unutmayalım. ABD ekonomisi hapşırdığında, dünya ekonomisi nezle olur derler. Türkiye dahil birçok ülke, bu dalgalanmadan etkilenir.
Sonuç olarak, Washington'daki siyasi gerilim sadece Amerika'nın değil, hepimizin meselesi. Gelişmeleri yakından izlemekte fayda var.
