Avrupa'nın finansal dünyasında adeta bir soğuk duş etkisi yaratan bir uyarı geldi. ECB - yani Avrupa Merkez Bankası - kıtanın bankalarını bekleyen gizli bir tehlikeye dikkat çekti. Ve bu tehlikenin adı: dolar likiditesi.
Aslında durum şu: Avrupa bankaları, işlerini yürütmek için Amerikan dolarına oldukça bağımlı durumdalar. Fakat işler ters giderse? İşte o zaman bu bağımlılık bir kabusa dönüşebilir.
Peki Neden Bu Kadar Endişeliler?
ECB'nin Finansal İstikrar Raporu'nda ortaya koyduğu gerçekler oldukça çarpıcı. Bankalar, uluslararası ticaret finansmanından tutun da dolar cinsinden kredi vermeye kadar birçok alanda dolara muhtaç durumda. Ancak küresel piyasalarda bir sıkıntı çıktığında, bu dolar kaynağı aniden kuruyabilir.
Düşünsenize - 2008 krizinde olduğu gibi, bankalar birbirlerine dolar borcu vermekte isteksiz davranıyorlar. Ya da daha kötüsü, Amerikan para piyasalarında ani bir daralma yaşanıyor. İşte o zaman Avrupa bankaları tam anlamıyla çıkmaza girebilir.
ECB'nin Çözüm Önerileri Ne Diyor?
Merkez bankası bu konuda oldukça net: "Daha fazla hazırlık yapın!" diyor. Özellikle de dolar varlıkları ile yükümlülükleri arasındaki uyumsuzluğa dikkat çekiyorlar. Yani bankalar, uzun vadeli dolar kredileri verirken, kısa vadeli kaynaklarla finanse ediyorlar. Bu da klasik bir bankacılık hatası aslında.
- Dolar finansmanı kaynaklarını çeşitlendirmek
- Yeterli dolar likidite tamponları oluşturmak
- Stres testlerini daha sık ve daha gerçekçi yapmak
- Alternatif finansman kanalları geliştirmek
Bunlar ECB'nin önerdiği başlıca çözüm yolları. Ama işin özü şu: Hazırlıksız yakalanmayın!
Bu Durum Türkiye'yi Nasıl Etkiler?
Merak ediyorsunuz değil mi, bu Avrupa'daki dolar sıkıntısı bizi de ilgilendirir mi? Cevap: Kesinlikle evet. Avrupa bankaları ile iş yapan Türk şirketleri, bu tür bir likidite krizinde ciddi sıkıntılar yaşayabilir. Dolar finansmanı bulmak zorlaşabilir, kredi maliyetleri fırlayabilir.
Zaten dolar/TL kurundaki dalgalanmalar bile yeterince baş ağrıtıyorken, bir de Avrupa'dan gelecek bir dolar krizi işleri daha da zorlaştırabilir. Bu nedenle ECB'nin bu uyarısını ciddiye almakta fayda var.
Sonuç olarak, ECB'nin bu uyarısı sadece Avrupa bankalarını değil, küresel finans sistemine bağlı herkesi ilgilendiriyor. Doların hâlâ dünyanın rezerv para birimi olduğunu unutmamak lazım. Ve bu gücün getirdiği riskleri de göz ardı etmemek gerekiyor.
Bankalar şimdi bu uyarıyı ciddiye alır ve gerekli önlemleri alırlarsa, olası bir krizde daha az hasarla atlatabilirler. Ama görmezden gelirlerse? O zaman 2008'de yaşadıklarımızı hatırlamak zorunda kalabiliriz.
