Ekim ayı geldi geçti ama fiyat etiketlerinde bıraktığı izler hâlâ taze. Türkiye İstatistik Kurumu, bugün merakla beklenen Ekim ayı enflasyon verilerini açıkladı. Ortaya çıkan tablo, vatandaşın cüzdanıyla doğrudan konuşuyor adeta.
İşte o rakamlar: Tüketici Fiyatları Endeksi (TÜFE) Ekim'de bir önceki aya göre %3,43 artış kaydetti. Bu, son bir yılın en yüksek aylık artışı oldu. Yıllık bazda ise enflasyon %61,36'ya yükseldi. Yani geçen yılın aynı dönemine göre fiyatlar neredeyse ikiye katlandı diyebiliriz.
Hangi Kalemler En Çok Zam Gördü?
Gelin, en çok can yakan kalemlere birlikte bakalım:
- Eğitim harcamaları %12,47'lik artışla başı çekti
- Sağlık %9,08'le ikinci sırada
- Giyim ve ayakkabı %6,74 zamlandı
- Lokanta ve oteller %5,11 arttı
- Gıda ve alkolsüz içecekler %2,46 yükseldi
Şöyle düşünün: Okula giden çocuğu olan aileler bu ay ciddi bir yükün altına girdi. Sağlık harcamalarındaki artış ise insanı 'hasta olmaya bile param yetmez' dedirtiyor.
Üretici Tarafında Durum Ne?
Üretici Fiyat Endeksi (ÜFE) de hiç iç açıcı değil. Ekim'de aylık %2,71, yıllık bazda ise %39,04 artış kaydedildi. Bu aslında önümüzdeki aylarda tüketici enflasyonuna yansıyacak fiyat dalgalarının habercisi gibi.
Sanayinin alt sektörlerine baktığımızda:
- Su ve kanalizasyon %7,76 ile en fazla artışı gördü
- Madencilik %3,47 yükseldi
- İmalat sanayi %2,25 arttı
Yani üretim maliyetleri tırmanışa geçmiş durumda. Bu durumda, önümüzdeki aylarda raflardaki fiyat etiketlerinin daha da kabarması işten bile değil.
Uzmanlar Ne Diyor?
Ekonomi çevreleri bu verileri değerlendirirken genel kanı şu: Enflasyon canavarını dizginlemek için daha alınacak çok yol var. Merkez Bankası'nın son faiz artışları olumlu karşılansa da, fiyat istikrarı için mücadelenin devam etmesi gerekiyor.
Bazı analistler, 'kur şoku'nun etkilerinin hâlâ sistemde dolaştığını belirtiyor. Diğer yandan, enerji fiyatlarındaki küresel dalgalanmalar ve iklim koşullarının tarım ürünleri üzerindeki etkisi de enflasyonu besleyen diğer faktörler.
Kısacası, Ekim ayı enflasyon verileri bize şunu gösterdi: Ekonomideki sıkıntılar bitmiş değil. Cüzdanlarımızı sıkı tutmaya, harcamalarımızı daha dikkatli planlamaya devam etmemiz gerekecek gibi görünüyor. Önümüzdeki ay TÜİK'in açıklayacağı Kasım verileri ise şimdiden merak konusu...
