Ekonomi gündemimizin belki de en hassas damarı olan enflasyon verileri, artık bambaşka bir formülle karşımıza çıkacak gibi görünüyor. TÜİK'in sessiz sedasız üzerinde çalıştığı o meşhur hesaplama sistemi, adeta bir yazılım güncellemesi gibi yenileniyor.
Kimine göre gecikmiş bir adım, kimine göreyse devrim niteliğinde... Peki ne değişiyor derseniz, işte asıl mesele burada başlıyor.
Konut Kiraları Artık Daha 'Gerçek' Olacak
Eskiden -daha doğrusu şimdiye kadar- konut kiraları hesaplanırken belirli bir kıstas kullanılıyordu. Ama malum, kira piyasası öyle hızlı değişiyor ki, resmi verilerle sokaktaki gerçeklik bazen hiç örtüşmüyor. İşte TÜİK bu açığı kapatmak için kolları sıvamış durumda.
Yeni sistemde konut kiralarının enflasyon sepetindeki ağırlığı artırılacak ve -daha da önemlisi- veri toplama yöntemleri kökten değişecek. Şöyle düşünün: mahalle aralarındaki o hareketlilik, artık resmi istatistiklere daha doğru yansıyacak.
Biliyorum, şu an herkesin aklında aynı soru: "Acaba bu değişiklik enflasyon oranını aşağı mı çekecek, yoksa yukarı mı?" Aslında kimse kesin bir şey söyleyemez ama benim kişisel kanaatim, daha gerçekçi bir tablo göreceğimiz yönünde.
Teknoloji Sepeti Baştan Aşağı Yenileniyor
Akıllı telefonlar, laptoplar, tabletler... Hepimizin hayatında artık vazgeçilmezler. Fakat mevcut sistem, bu ürünlerdeki fiyat değişimlerini yeterince iyi yakalayamıyordu. Yeni güncellemeyle birlikte teknoloji ürünlerinin sepet içindeki temsiliyeti artırılacak.
Bir de şu var: eskiden sadece belirli marka ve modeller takip ediliyordu. Şimdi ise piyasadaki çeşitlilik daha iyi yansıtılacak. Yani o yeni çıkan telefon modelinin fiyatı, enflasyon hesabına daha hızlı girecek.
Hani derler ya "zamanın ruhunu yakalamak" diye, işte TÜİK de tam olarak bunu yapmaya çalışıyor.
Peki Ya Diğer Kalemler?
Giyimden gıdaya, ulaşımdan eğlenceye kadar pek çok harcama kalemi bu değişimden nasibini alacak. Mesela online alışverişin bu denli yaygınlaştığı bir dönemde, e-ticaret verileri artık çok daha sistemli bir şekilde takip edilecek.
Şahsen düşünüyorum da, belki de en önemli değişiklik gıda fiyatlarında olacak. Çünkü -hepimiz biliyoruz ki- market alışverişlerindeki o son bir yıldaki fırlayış, resmi enflasyondan hep daha yüksek görünüyordu.
Uzmanların dediğine göre bu güncellemeler aslında her beş yılda bir yapılırmış. Ama bu seferki, sanırım diğerlerinden çok daha kapsamlı olacak.
Sonuç olarak, önümüzdeki aylarda açıklanacak enflasyon verileri bize sadece fiyat artışlarını değil, aynı zamanda TÜİK'in bu yeni "gözleriyle" görebildiği ekonomimizin daha gerçekçi bir fotoğrafını sunacak.
Değişim her zaman iyidir derler... Bakalım bu sefer öyle olacak mı?
