Dünyanın en güçlü bankalarından JPMorgan Chase'in tepe yöneticisi Jamie Diamond, ekonomik radarında beliren kırmızı bir alarm işaretine dikkat çekti. Gümrük vergilerindeki olası artışların, zaten hassas durumdaki küresel ekonomi için ciddi bir tehdit oluşturabileceğini vurguladı.
Diamond'un uyarısı öyle sıradan bir ekonomik tahmin değil. Tam tersine, uluslararası ticaretin nabzını tutan bir ismin tecrübeleriyle harmanlanmış, son derece somut verilere dayanan bir analiz. "Gümrük duvarlarını yükseltmek, enflasyon canavarını beslemekten başka bir işe yaramaz" diyor adeta.
Ekonomide Domino Etkisi: Bir Artar, Hepsi Artar
Peki nasıl oluyor da bir vergi türü tüm ekonomik dengeyi alt üst edebiliyor? İşin mantığı aslında oldukça basit ama sonuçları karmaşık. Gümrük vergileri yükseldiğinde, ithal edilen malların maliyeti anında fırlıyor. Bu da market raflarındaki fiyat etiketlerine doğrudan yansıyor. Zincirleme bir reaksiyon başlıyor.
Üreticiler daha pahalı hammaddelerle baş etmek zorunda kalıyor. Nakliye maliyetleri tavan yapıyor. Ve en nihayetinde, cebinden para çıkan her zaman son tüketici oluyor. Diamond'un altını çizdiği nokta tam da bu: "Kısa vadeli korumacı önlemler, uzun vadede herkesin cebini yakabilir."
Küresel Ticaretin Kırılgan Dengesi
Dünya ekonomisi son yıllarda adeta bir ip cambazı gibi denge kurmaya çalışıyor. Pandemi, jeopolitik gerilimler, tedarik zinciri krizleri... Tüm bu faktörler zaten yeterince stres altındaki sistemi iyice zorluyor. Diamond'a göre, böyle bir ortamda vergi artışları yangına körükle gitmekten farksız.
"Uluslararası iş birliği şart" diye ekliyor tecrübeli bankacı. "Korumacılık tuzağına düşmek yerine, ülkeler arasında daha akılcı ticaret anlaşmaları üzerine odaklanmalıyız." Gerçekten de, tarih tekerrür ediyor mu acaba? Benzer politikaların daha önce ne gibi sonuçlar doğurduğunu hep birlikte gördük.
Sonuç olarak, Diamond'un uyarıları kulak ardı edilecek türden değil. Ekonomi camiasında bu açıklamalar ciddi bir yankı uyandırdı bile. Önümüzdeki günlerde hükümetlerin bu konuda nasıl bir tavır alacağı merakla bekleniyor. Unutmayalım, ekonomide her karar bir diğerini tetikler - iyi ya da kötü.
