Yıldız Holding Yönetim Kurulu Üyesi, Pladis ve GODIVA Yönetim Kurulu Başkanı Murat Ülker, kişisel internet sitesinde iş dünyasında yeni bir liderlik anlayışını ele aldı. "İş yerinde sihir olur mu?" başlıklı yazısında, Hubert Joly'nin "The Heart of Business: Leadership Principles for the Next Era of Capitalism" (İşin Kalbi: Kapitalizmin Yeni Çağında Liderlik İlkeleri) kitabından hareketle, insanı merkeze alan bir yaklaşımın şirketleri nasıl dönüştürebileceğini irdeledi.
Best Buy'ın Çöküşten Çıkış Hikayesi ve Joly'nin Farklı Başlangıcı
Ülker, yazısında 2012 yılında Best Buy'ın CEO'su olan Hubert Joly'nin hikayesine odaklanıyor. O dönemde Amazon'un hakimiyeti altında ezilen ve iflasın eşiğine gelen şirketin kurtuluşunun ne geleneksel rekabet stratejileri ne de fiyat politikaları olduğunu vurguluyor. Joly'nin ilk gününde takım elbise giyip toplantılara katılmak yerine, "CEO in Training" yazılı bir kartla bir mağazada çalışmaya başlaması, değişimin ilk sinyaliydi. Dört gün boyunca müşterilerle konuşan, çalışanları dinleyen Joly, artık işe yaramaz hale gelen "kâr maksimizasyonu" odaklı anlayışı terk etti.
"Human Magic": İnsan Sihri Nasıl Ortaya Çıkar?
Joly'nin kitabında sıkça bahsettiği "Human Magic" (İnsan Sihri) kavramı, çalışanların potansiyelleri açığa çıkarıldığında, dinlendiklerinde ve hayalleri işleriyle buluştuğunda ortaya çıkan enerji olarak tanımlanıyor. Best Buy'da mağaza çalışanlarının sadece satış elemanı değil, "teknoloji danışmanı" haline gelmesi ve Geek Squad ekibinin kahramanlaşması bu sihrin sonucuydu. Bu dönüşüm, şirketi altı yıl üst üste büyümeye, kârını üçe katlamaya ve hisse senedi fiyatının 11 dolardan 75 dolara çıkmasına taşıdı.
Ülker, Joly'nin kapitalizmin bir kriz içinde olduğu tespitini paylaşıyor. Düşük çalışan bağlılığı, amaçsız şirketlere sırt çeviren müşteriler ve yeni neslin anlam arayışı bu krizi derinleştiriyor. Çözüm ise işin merkezine insanı ve amacı koymak. Ülker, bunu Türkiye'de "#mutluetmutluol" şeklinde özetliyor ve yeni neslin sadece maaş için değil, anlam ve amaç için çalıştığını belirterek bu modelin uygulanabilir olduğunu düşünüyor.
Liderlikte Kusursuzluk Değil, Samimiyet Önemli
Yazıda, geleneksel "süper kahraman CEO" modeli eleştiriliyor. Joly'ye göre insanları harekete geçiren, kusursuz görünen değil, samimi, açık yürekli ve hatalarını kabul edebilen liderlerdir. Best Buy'daki dönüşümün temelinde, çalışanlara güvenmek, onlara özerklik tanımak ve karar verme yetkisini alt kademelere indirgemek yatıyor. Bu güven, şirketin pandemi döneminde üç günde temassız teslimat sistemine geçmesi gibi çevik hamleler yapmasını sağladı.
Murat Ülker, konuyu İslami bir perspektiften de ele alarak, Kuran'da geçen "salih amel" kavramına atıfta bulunuyor. Buna göre iş, sadece kazanç değil, topluma faydalı, iyi ve güzel bir eylem olarak görülüyor. Peygamberin örnekleriyle, emeğin karşılığının helal olduğunu ve bir işten yorulunca başka bir işe koyulmanın teşvik edildiğini aktarıyor.
2025'te Best Buy ve Geleceğin Liderlik Çağrısı
Ülker, Joly'nin 2019'da CEO'luktan ayrılmasından sonra Best Buy'ın halen ayakta, karlı ve temettü dağıtan bir şirket olduğunu, ancak elektronik sektöründeki global durgunluk nedeniyle orta ölçekli zorluklarla boğuştuğunu belirtiyor. Şirketin dijital dönüşüme yatırım yapmaya devam ettiğini ekliyor.
Sonuç olarak, Murat Ülker yazısında Hubert Joly'nin vizyonunu Türk iş dünyası için ilham verici bir model olarak sunuyor. Liderliğin bir varoluş biçimi olduğunu, insanların hayatına dokunan, değerleriyle uyumlu bir yolculuk gerektirdiğini vurguluyor. Çağrısı nettir: İşin kalbine insanı ve amacı koymak, kısa vadeli kârın ötesine geçmek ve "görmek istediğiniz değişimin kendisi olmak."
