Türkiye Çelik Üreticileri Derneği (TÇÜD), sektörün kasım ayı ve yılın ocak-kasım dönemine ait kapsamlı verilerini kamuoyu ile paylaştı. Açıklanan rakamlar, Türk çelik sektörünün üretim ve ihracatta kayda değer bir performans sergilediğini, ancak küresel ticaret politikalarından kaynaklanan belirsizliklerin devam ettiğini ortaya koydu.
Üretim ve Tüketimde Pozitif Büyüme
Kasım ayına ilişkin verilere göre, Türkiye'nin ham çelik üretimi geçen yılın aynı ayına kıyasla yüzde 10 artış göstererek 3,3 milyon tona ulaştı. Yılın ocak-kasım dönemini kapsayan on bir aylık süreçte ise toplam üretim, yüzde 2'lik bir büyümeyle 34,6 milyon ton seviyesinde gerçekleşti.
Nihai mamul tüketimi de benzer bir trend izledi. Kasım ayında tüketim, 2024'ün aynı ayına göre yüzde 0,5 artışla 3,7 milyon ton oldu. Ocak-kasım döneminde ise nihai mamul tüketimi yüzde 2,4'lük bir artışla 35,9 milyon tona yükseldi.
İhracatta Güçlü Performans, İthalatta Kısmi Düşüş
Çelik sektörünün en dikkat çeken performansı ihracat alanında kaydedildi. Kasım ayında çelik ürünleri ihracatı miktar bazında yüzde 22,2 artışla 1,2 milyon tona, değer bazında ise yüzde 9,8 artışla 774,8 milyon dolara çıktı. Yılın ilk on bir ayına bakıldığında ise ihracat miktarı yüzde 13,3 artışla 13,7 milyon ton, değeri ise yüzde 4,5 artışla 9,3 milyar dolar oldu.
İthalat tarafında ise kasım ayında bir gerileme görüldü. Çelik ürünleri ithalatı, söz konusu ayda miktar bazında yüzde 3,5 azalarak 1,7 milyon tona, değer bazında da yüzde 5,2 düşüşle 1,1 milyar dolara indi. Ancak ocak-kasım dönemi genelinde ithalat miktarı yüzde 11,8 artışla 17,4 milyon ton, değeri ise yüzde 0,9'luk hafif bir artışla 12,1 milyar dolar seviyesinde kaydedildi.
Bu gelişmelerin bir sonucu olarak, ihracatın ithalatı karşılama oranı geçen yılın aynı dönemindeki yüzde 74,1 seviyesinden, bu yılın ocak-kasım döneminde yüzde 76,8'e yükseldi.
AB'nin Yeni Düzenlemeleri Endişe Yarattı
TÇÜD Genel Sekreteri Veysel Yayan, açıklamada küresel çelik piyasasına ilişkin değerlendirmelerde bulundu. Yayan, küresel çelik kapasite fazlasının en büyük sorumlusu olan Çin'in ihracatını artırmaya devam ettiğini ve bu baskının kısa vadede hafiflemeyeceğini ifade etti.
Yayan'ın dikkat çektiği bir diğer kritik konu ise Avrupa Birliği'nin (AB) Sınırda Karbon Düzenleme Mekanizması (SKDM) oldu. Yayan, "2026 yılına girilirken ithalat baskısının yanı sıra Avrupa Birliği Komisyonu'nun yılın ikinci yarısında yürürlüğe koymayı öngördüğü yeni korunma tedbirlerinin çelik sektörümüzün ihracatı üzerinde büyük tahribat oluşturmasından endişe duyulmaktadır" dedi.
AB Komisyonu'nun, 1 Ocak 2026'da resmen yürürlüğe girecek SKDM'nin kapsamını başlangıçtaki çelik, alüminyum, çimento, gübre ve elektrik sektörlerine ek olarak türev ürünleri de içerecek şekilde genişletmeyi planladığını hatırlatan Yayan, şu uyarıyı yaptı: "Serbest ticareti büyük ölçüde durdurma noktasına getiren yaklaşımlara karşı mütekabiliyet esasları çerçevesinde önlem alınması, çelik sektörümüz açısından hayati önem taşımaktadır."
Özetle, Türk çelik sektörü 2024 yılının son çeyreğinde üretim ve ihracatta güçlü bir performans sergilemiş olsa da, önümüzdeki dönemde Çin kaynaklı küresel arz fazlası ve AB'nin korumacı ticaret politikaları gibi önemli zorluklarla karşı karşıya kalma riski bulunuyor.
