İstanbul'un dört bir yanına serpiştirilmiş o turkuaz renkli bisikletler... Hatırladınız mı? Bir zamanlar şehrin ulaşım devriminin sembolleri olarak lanse edilen o araçlar, şimdi adeta bir hayalet gibi terk edilmiş durumda. Paslanmış kadrolar, patlak lastikler ve çürümeye yüz tutmuş seleler... Manzara içler acısı.
Ulaşım uzmanı Dr. Emre Yılmaz'ın ifadesiyle: "Bu görüntü sadece çirkin değil, aynı zamanda inanılmaz derecede maliyetli." Peki ne kadar maliyetli? Yıllık tam 18 milyar dolar! Bu rakam, size ne ifade ediyor? Belki soyut gelebilir ama şöyle düşünün: Bu parayla İstanbul'da kaç okul, kaç hastane, kaç kültür merkezi yapılabilirdi?
Neden Bu Hale Geldiler?
Aslında cevap basit: Plansızlık. Evet, yanlış duymadınız. İyi niyetle başlayan proje, ne yazık ki devamı getirilemeyen birçok girişim gibi rafa kalkmış durumda. Bakım eksikliği, kullanıcı sayısındaki azalma ve belki de en önemlisi - söylemesi zor ama - ilgisizlik.
Şehrin trafik keşmekeşinden bunalan insanlar alternatif arayışındaydı. Bisikletler tam da bu noktada bir umut ışığı olabilirdi. Olmadı. Neden mi? Çünkü sistemik destek yoktu. Bisiklet yolları yetersizdi, güvenlik önlemleri eksikti ve insanlar kendilerini trafiğin ortasında bulunca vazgeçtiler.
Peki Ya Çözüm?
Dr. Yılmaz'ın bu konuda oldukça net fikirleri var: "Bu bisikletleri hurdaya çevirmek yerine yeniden kazanabiliriz. Ancak bu sefer işi şansa bırakmadan, planlı ve programlı bir şekilde..." Önerileri arasında:
- Okullarla işbirliği yaparak gençlere bisiklet kültürünü aşılamak
- Bisiklet yollarını genişletmek ve güvenli hale getirmek
- Bakım-onarım için istihdam sağlamak
- Kiralama sistemini teknolojiyle entegre etmek
Yani aslında yapılacak çok şey var. Sadece birazcık istek ve kararlılık yeterli.
Sonuç olarak, bu paslı bisikletler sadece ulaşım araçları değil, aynı zamanda iyi başlayıp kötü biten projelerin sembolü haline geldi. İstanbul gibi devasa bir şehirde sürdürülebilir ulaşım hayal değil. Yeter ki doğru adımlar atılsın. Unutmayalım, her terk edilmiş bisiklet aslında kaçırılmış bir fırsatın hikayesini anlatıyor.
