Hani şu pazarda domates seçerken bir laf atarlar ya da tartıda 'hadi canım' dedirten numaralar yaparlar ya... İşte o devir artık resmen bitti diyebiliriz. Yargıtay, tüketiciyi koruma konusunda adeta çelikten bir yumruk indirdi.
Gelin size olanları anlatayım. Bir vatandaş, gittiği pazarda satıcının kendisine hakaret ettiğini ve tartıda hile yaptığını iddia ederek dava açmış. Normalde bu tür davalar 'eh işte, küçük mesele' diye geçiştirilirdi ama artık öyle değil!
Artık Her Şey Çok Daha Ciddi
Yargıtay 3. Hukuk Dairesi'nin verdiği karar, gerçekten çığır açıcı nitelikte. Satıcıların müşteriye kötü davranması, hakaret etmesi, tartıda hile yapması -hatta fiyat farkı kesmesi bile- artık sadece basit bir kabahat değil. Bunlar doğrudan tüketicinin 'kişilik haklarına' saldırı sayılıyor.
Düşünsenize, pazara gidiyorsunuz, bir şey alacaksınız ve satıcı size ters ters konuşuyor. Eskiden 'neyse canım, boş ver' deyip geçerdik ama artık hakkınızı arayabilirsiniz. Üstelik bunun karşılığı da hiç de azımsanacak gibi değil.
Ceza Miktarı İnanılmaz Boyutlarda
Mahkeme, bu davada satıcıyı 10.000 TL manevi tazminat ödemeye mahkum etti. Bu rakam sembolik bir ceza değil, tam anlamıyla bir 'ders olsun' cezası. Üstelik bu sadece başlangıç - benzer durumlarda cezaların daha da artabileceği konuşuluyor.
Yargıtay'ın gerekçesi ise gerçekten çarpıcı: "Satıcının davranışları, tüketicinin onurunu zedelemiş ve alışveriş keyfini mahvetmiştir." Sanki içimizden geçenleri okumuşlar!
Peki Neler Değişti?
- Satıcıların küçümseyici, aşağılayıcı tavırları artık doğrudan ceza gerektiriyor
- Tartı hilesi yapmak sadece metrolojiyi ilgilendiren bir konu olmaktan çıktı
- Fiyat farkı kesmek, müşteriyi kandırmak kişilik haklarına saldırı sayılıyor
- Artık 'pazarcı kurnazlığı' diye bir şey kalmadı - her şey yasal denetim altında
Bu kararın en güzel yanı şu: Artık pazarda alışveriş yaparken kendinizi ikinci sınıf vatandaş gibi hissetmek zorunda değilsiniz. Satıcılar da bu işin ciddiyetini anlamak zorunda.
Bir düşünün - pazara gidiyorsunuz, domates seçiyorsunuz ve satıcı "Aman abla, şunları karıştırma!" diye çıkışıyor. Eskiden sineye çekerdik ama artık "Bak arkadaş, bu tavrın yasalara aykırı" diyebilirsiniz.
Pazarcılar Ne Diyor?
Tabi bu karar pazarcılar arasında da tartışma yarattı. "Biz de insanız, bazen yoruluyoruz, stresli oluyoruz" diyenler var. Ama şunu unutmamak lazım - müşteri de insan ve herkesin onuru var.
Uzmanlar bu kararın sadece pazarcıları değil, tüm perakende sektörünü etkileyeceğini söylüyor. Marketlerde, mağazalarda, hatta online alışveriş sitelerinde bile müşteriye davranış standartları değişecek.
Yani anlayacağınız, eski köye yeni adet geldi! Artık alışveriş yaparken kimse size kötü davranamaz, hile yapamaz, hakaret edemez. Eğer ederse, cezası çok ağır olacak.
Bu karar aslında şunu gösteriyor: Tüketici hakları sadece bozuk mal almakla sınırlı değil. Hizmet alırken maruz kaldığımız davranışlar da en az ürünün kalitesi kadar önemli. Haklı olmak yetmiyor, hakkınızı aramak da gerekiyor.
Bir dahaki sefere pazarda bir satıcı size terslediğinde, tartıda hile yaptığından şüphelendiğinizde - artık ne yapacağınızı biliyorsunuz. Çekinmeyin, hakkınızı arayın. Çünkü yasa artık sizin yanınızda!
