Günlerdir konuşuluyordu ama kimse bu kadarını beklemiyordu. Bir zincir market şubesinde, kasaların dolusu domatesin çöpe atıldığı o anlar, bir müşterinin cep telefonu kamerasına takıldı. Görüntüler kısa sürede sosyal medyada volkan gibi patladı.
Olay, İzmir'de bir alışveriş merkezinde yaşandı. Market çalışanları, rafta satılmayı bekleyen -üzerinde hafif çürük lekesi olan- domatesleri topluyor, kasalarıyla birlikte çöp konteynerine boşaltıyordu. İnanılır gibi değildi! O domateslerin çoğu hâlâ yenilebilir durumdaydı aslında.
‘İsrafın Böylesi’ Sosyal Medyayı Ayağa Kaldırdı
Paylaşımı yapan vatandaş, "İçim acıdı" diyor ve ekliyor: "Bu kadar mı? Başka çözüm yok mu? Gıda bankalarına, hayvan barınaklarına verilemez miydi?" Haklıydı da. Görüntüleri izleyen yüzlerce kişi aynı şeyi düşündü ve tepkisini gösterdi.
Kimisi market zincirini etiketleyerek sorumluluk almaya çağırdı, kimisi de bireysel olarak daha duyarlı olmamız gerektiğini vurguladı. Kriz zamanlarında, enflasyon can yakarken böyle bir görüntü, toplumun kanayan yarasına tuz basmıştı adeta.
Marketten Açıklama: ‘Prosedür’ Dediler Ama İkna Edemediler
Olayın duyulmasının ardından market yetkililerinden bir açıklama geldi. Yetkililer, "müşteri sağlığını ön planda tutmak" adına, kalite kontrol standartlarına uymayan ürünleri raftan çekme prosedürü olduğunu söylediler. Fakat bu açıklama, insanların ‘Neden çöpe atıldı?’ sorusuna cevap vermekte yetersiz kaldı.
Çevre örgütleri ve gıda aktivistleri ise duruma isyan etti. "Bu bir prosedür değil, vicdansızlıktır" diye çıkıştı bir aktivist. "Dünyada açlıkla mücadele eden milyonlar varken, bu kadar gıdanın çöpe gitmesi kabul edilemez. Bu şirketler, fazla gıdayı bağışlamak için somut ve sürdürülebilir bir sistem kurmak zorundalar."
Peki, Bu Domatesler Kurtarılabilir Miydi?
Aslında evet. Hafif şekli bozuk veya yüzeyi çürümeye yüz tutmuş sebze-meyvelerin değerlendirilebileceği onlarca yol var. Reçel, sos, salça yapımı bunlardan sadece birkaçı. Hemen çöpe atmak, en kolay ve en acımasız çözüm.
Bu olay, aslında hepimizin yüzleşmesi gereken çok daha büyük bir sorunun sadece görünen yüzü. Gıda israfı, sadece marketlerin değil, hepimizin meselesi. Dolabımızın arka raflarında unuttuğumuz, ‘tazeliğini yitirdi’ diye attığımız her şey, bu devasa sorunun bir parçası.
Sonuç olarak, bu görüntüler bize çok net bir şey söylüyor: Değişim şart. Hem bireysel hem de kurumsal olarak daha sorumlu davranmak zorundayız. Aksi takdirde, çöpe giden her domates, aslında hepimizin geleceğinden bir parça olacak.
