Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı, imar planı değişiklikleri sonucunda değeri artan taşınmazlardan 'değer artış payı' alınmasını öngören yeni bir düzenlemeyi hayata geçirdi. 22 Kasım 2025 tarihinde Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren yönetmelik, plansız kentleşmenin önüne geçmeyi ve oluşan değer artışının büyük bölümünün kamuya kazandırılmasını hedefliyor.
Değer Artışının %90'ı Kamuya Aktarılacak
Yayımlanan 'İmar Planı Değişikliğine Dair Değer Artış Payı Uygulama Yönetmeliği' ile getirilen en dikkat çekici madde, imar değişikliği nedeniyle taşınmazında değer artışı yaşayan mülk sahiplerinden, bu artışın %90'ının kamuya aktarılmasının zorunlu hale getirilmesi oldu. Düzenleme, daha önce 7534 sayılı Kanun kapsamında yapılan değişikliğin bir devamı niteliğinde.
Bakanlıktan yapılan açıklamalara göre, bu uygulamanın temel amacı, şehirlerin plansız büyümesini ve keyfi imar değişikliklerini engellemek. Taşınmazlarda plan değişikliği sonucu oluşan 'rantın' adil bir şekilde paylaştırılması ve kamu yararının gözetilmesi hedefleniyor.
Peşin Ödemede %10 İndirim ve Taksit İmkanı
Yeni sistem, mülk sahiplerine ödeme kolaylıkları da sunuyor. Değer artış payını peşin olarak ödemek isteyenler için %10 indirim uygulanacak. Peşin ödeme yapmak istemeyen mülk sahipleri ise bu tutarı taksitlendirme imkanına sahip olacak. Bu düzenleme, vatandaşların ödeme güçlüğü çekmemesi için getirilmiş önemli bir esneklik olarak öne çıkıyor.
Alınacak olan değer artış payı, sadece taşınmazın arsa değerindeki artışa yönelik olacak. Yani mevcut yapılar veya başka unsurlar bu hesaba dahil edilmeyecek.
Kamulaştırılamayan Alanlar İçin Çözüm
Yönetmelik, uzun süredir sorun olan bir konuya da çözüm getiriyor. 2942 sayılı Kamulaştırma Kanunu kapsamında, özel mülkiyette olmasına rağmen okul, hastane, idari tesis gibi kamu hizmet alanı olarak planlanan ve kamulaştırılamayan taşınmazlar için yeni bir yol haritası çiziliyor.
Eğer ilgili kamu kurumları bu alanlara artık ihtiyaç duymuyorsa ve idare onay verirse, söz konusu taşınmazlarda plan değişikliği yapılabilecek. Bu sayede mülkiyet üzerindeki kısıtlamalar kaldırılarak, vatandaşların mağduriyetleri giderilebilecek. Ayrıca, kamu ile mülk sahipleri arasında yaşanan hukuki anlaşmazlıkların dava sürecine taşınmadan çözülmesi de sağlanmış olacak.
Bu kapsamlı düzenleme ile Türkiye'nin imar ve kentleşme politikalarında yeni bir sayfa açılıyor. Hem kamu yararının korunması hem de mülk sahiplerinin haklarının gözetilmesi amaçlanan bu sistemin, önümüzdeki dönemde şehircilik uygulamalarını derinden etkilemesi bekleniyor.
