Şiirin özüne ulaşmak isteyenlerin tercihi olan saf şiir, adeta kelimelerle yapılan bir büyüdür. Peki nedir bu saf şiir denen şey? Kısacası, şiiri her türlü yabancı unsurdan arındırarak özüne kavuşturma çabası diyebiliriz.
Saf Şiirin Ayırt Edici Özellikleri
Bu şiir anlayışında, şairler didik didik ederler kelimeleri. Her sözcük özenle seçilir, adeta bir kuyumcu titizliğiyle işlenir. İşte size bu akımın bel kemiğini oluşturan bazı özellikler:
- Şiir, salt şiir olmalıdır - başka hiçbir şey değil
- Kelimelerle adeta bir resim yapılır, müzik bestelenir
- Anlam kapalıdır, okuyucuyu düşündürür, yorar bazen
- Biçim kaygısı ön plandadır, estetik her şeyden önemlidir
- Şair, toplumsal mesaj vermekten kaçınır, şiir sanat içindir
Aslında bu anlayış, şiiri gürültüden arındırma çabası gibi bir şey. Günlük dilin sıradanlığından kurtulup, kelimelerle bir senfoni yaratmak...
Türk Edebiyatında Saf Şiirin Öncüleri
Bizde bu işin mimarları kimler mi? İşte karşınızda Türk edebiyatının saf şiirdeki ustaları:
Ahmet Haşim: Gölgelerin Şairi
Haşim denen adam, şiiri bir resim gibi işlemiştir. 'O Belde' şiiri mesela - okuyunca insan kendini başka diyarlarda bulur. Akşamın kızıllığı, hüznün rengi adeta kelimelere sinmiştir.
Yahya Kemal: Mısraların Ustası
Kendisi açık ara en titizlerdendir. 'Sessiz Gemi'yi bilmeyen yoktur herhalde - ölümü bile bu kadar zarif anlatmak ancak ona nasip olmuştur. Her dizesi ipek gibi kayar zihninizden.
Necip Fazıl: Metafizik Arayış
Necip Fazıl'da işler biraz daha derine gider. 'Kaldırımlar' şiirindeki o iç hesaplaşma, o varoluşsal sancı - insanı sarar sarmalar. Şiir onun için bir çığlıktır adeta.
Cahit Sıtkı: İnsanın İç Sesini Arayış
'Otuz Beş Yaş' şiiri... İnsan ölümü bu kadar güzel anlatabilir mi? Hayatın anlamını sorgulatan, insanı kendiyle yüzleştiren o mısralar hâlâ yankılanır zihinlerde.
Unutulmaz Saf Şiir Örnekleri
Peki hangi şiirler bu akımın en güzel örnekleri sayılır? İşte birkaçı:
- Ahmet Haşim - 'O Belde' (O şehir ki hayalimde yaşar)
- Yahya Kemal - 'Sessiz Gemi' (Artık demir almak günü gelmişse zamandan)
- Necip Fazıl - 'Kaldırımlar' (Sokaktayım, kimsesiz bir sokak ortasında)
- Cahit Sıtkı - 'Otuz Beş Yaş' (Yaş otuz beş, yolun yarısı eder)
Bu şiirler öyle sıradan metinler değil - her biri adeta birer mücevher. Okuyunca insan 'işte şiir budur' diyor. Kelimelerin dansı gibi...
Saf şiir, belki de şiirin en saf halini arayanların sığınağıdır. Gürültüden, patırtıdan uzak, sadece sanat için sanat yapanların tercihi. Bugün bile bu şiirler tazeliğini koruyor - çünkü gerçek sanat asla eskimez.
