Hayat bazen beklenmedik sürprizler yapıyor, değil mi? Bir sabah uyanıyorsunuz ve artık eskisi gibi çalışamayacağınızı anlıyorsunuz. İşte tam da böyle durumlarda devreye malûlen emeklilik giriyor. Peki hangi hastalıklar bu kapıyı aralıyor?
SGK'nın oldukça net kriterleri var aslında. Çalışma gücünüzün en az %60'ını kaybetmiş olmanız gerekiyor. Bu oran -dikkat!- geri gelmeyecek şekilde olmalı. Yani geçici bir rahatsızlık maalesef yeterli değil.
İşte O Kritik Hastalıklar Listesi
Gelin şimdi asıl merak edilen kısma gelelim. Hangi rahatsızlıklar malûl sayılıyor?
- Kanser vakaları - Özellikle ileri evrelerde tedavi sürecindeki hastalar
- Kalp ve damar hastalıkları - By-pass sonrası ya da kalp yetmezliği gibi durumlar
- Böbrek yetmezliği - Diyaliz tedavisi gören hastalar için
- İleri derece KOAH - Nefes almak bile işkenceye dönüşmüşse
- Karaciğer sirozu - Artık son aşamaya gelmişse
- Parkinson, Alzheimer - Maalesef bu nörolojik rahatsızlıklar
- Omurga hastalıkları - Ciddi hareket kısıtlılığı yaratan durumlar
Liste bunlarla sınırlı değil elbette. MS (Multiple Skleroz) gibi bağışıklık sistemi hastalıkları, ileri romatizmal rahatsızlıklar ve bazı psikiyatrik durumlar da değerlendirmeye alınıyor.
Peki Ya Süreç Nasıl İşliyor?
Şöyle anlatayım: Öncelikle SGK'ya başvuruyorsunuz. Sonra sizi bir sağlık kuruluna yönlendiriyorlar. Bu kurul -ki genellikle üç doktordan oluşuyor- durumunuzu değerlendiriyor. Çalışma gücü kaybı oranınızı belirliyorlar.
Aslında en can alıcı nokta şu: SGK sadece hastalığın adına bakmıyor. Hastalığın iş yapabilme kapasitenizi ne kadar etkilediğine odaklanıyor. Yani aynı hastalık farklı kişilerde farklı sonuçlar doğurabiliyor.
Mesela diyabet... Her diyabet hastası malûl sayılmıyor. Ama diyabete bağlı körlük, böbrek yetmezliği ya da ayak kesilmesi gibi komplikasyonlar varsa, işte o zaman durum değişiyor.
Dikkat Edilmesi Gereken Önemli Detaylar
Bu işin incelikleri var tabii. Mesela sigorta prim gün sayınızın en az 1800 gün olması gerekiyor. Bir de en az 10 yıldır sigortalı olmanız lazım. Ama istisnalar da yok değil - mesela doğuştan gelen bazı rahatsızlıklarda bu süreler aranmıyor.
Şunu da ekleyeyim: Malûlen emekli olanlar normal emeklilik yaşını beklemeden aylık alabiliyor. Bu da en büyük avantajlarından biri.
Son bir not: Eğer böyle bir durumdaysanız, vakit kaybetmeden SGK'ya başvurun. Çünkü süreç biraz uzun sürebiliyor. Sağlık raporları, tetkikler, kurul kararı... Her şey zaman alıyor.
Unutmayın, sağlık her şeyden önce gelir. Eğer çalışamayacak durumdaysanız, hakkınızı aramaktan çekinmeyin. Sonuçta bu bir lütuf değil, sosyal güvenlik sisteminin size sunduğu bir hak.
