Dünya, son on yılın en şiddetli grip salgını ile karşı karşıya. Uzmanlar, Türkiye'nin de zorlu bir kış mevsimine hazırlıklı olması gerektiği konusunda uyarıda bulunuyor. Grip virüsünün bulaşıcılığında kaydedilen artış endişe verici boyutlara ulaşmış durumda.
Virüsün Yayılma Hızı ve Tahmin Edilen Vaka Sayısı
Prof. Dr. Ersin Akpınar'ın verdiği bilgilere göre, bu yıl grip virüsünün bulaştırma katsayısı R=1,4 olarak hesaplanıyor. Bu rakam, virüsü kapan her 10 kişinin, yaklaşık 14 kişiye daha hastalığı bulaştırabileceği anlamına geliyor. Normal sezonlarda bu oranın neredeyse bire bir olduğu göz önüne alındığında, mevcut durumun ciddiyeti ortaya çıkıyor.
Çukurova Üniversitesi Tıp Fakültesi'nden Prof. Dr. Ersin Akpınar, Türkiye'de bu yıl 18 milyon kişinin gripten etkilenebileceğini ifade ediyor. Bu durum, sağlık sisteminde ciddi bir yük oluşturmanın yanı sıra, okul ve işyerlerinde devamsızlıklara da yol açacak.
7 Yeni Mutasyon ve H3N2 Tehdidi
Küresel salgının arkasındaki temel neden, Influenza A'nın H3N2 alt türünde tespit edilen yeni bir varyant. "Subclade K" olarak adlandırılan bu alt varyant, artık tüm kıtalarda görülüyor. Virüsün geçirdiği 7 önemli mutasyon, bağışıklık sisteminin önceki yıllarda oluşturduğu savunma mekanizmalarını kısmen etkisiz hale getiriyor.
Salgın, ilk olarak Avustralya'da şiddetli bir dalgaya neden olduktan sonra, kuzey yarımküreye hızla yayıldı. İngiltere, Japonya, Güney Kore ve ABD gibi ülkelerde vaka sayıları alarm verici seviyelere ulaşmış durumda. Japonya'da 2 binden fazla okul geçici olarak kapatılırken, Güney Kore'de grip nedeniyle sağlık başvurularında bir haftada %122'lik bir artış kaydedildi.
Aşı Tedariği ve Korunma Yöntemleri
Bu yıl en etkili korunma yöntemi olan grip aşısı konusunda Türkiye'de bir sıkıntı yaşanıyor. Prof. Dr. Akpınar, her yıl rahatlıkla temin edilebilen dörtlü grip aşısının bu sezon bulunmadığını, bu nedenle hastalara üçlü grip aşısı reçete edilebildiğini belirtiyor.
Üçlü ve dörtlü aşılar arasındaki temel fark, koruma sağladıkları virüs suşu sayısı. Üçlü aşı (Trivalan) iki influenza A ve bir influenza B suşuna karşı koruma sağlarken, dörtlü aşı (Quadrivalan) bir ek B suşunu daha içeriyor. Her iki aşı türü de ciddi komplikasyonlara karşı güçlü koruma sağlıyor.
İngiltere'den gelen ilk veriler, mevcut aşıların çocuklarda hastaneye yatışı %70-75, yetişkinlerde ise %30-40 oranında önleyebildiğini gösteriyor.
Kimler Risk Altında ve Ne Yapılmalı?
Dünya Sağlık Örgütü, 6 ay ve üzerindeki herkesin grip aşısı olmasını öneriyor. Özellikle yüksek risk grubunda olanlar için aşı hayati önem taşıyor:
- 65 yaş üstü yetişkinler,
- Kronik hastalığı (astım, diyabet, kalp, böbrek vb.) olanlar,
- Hamile kadınlar,
- Sağlık çalışanları ve toplu yaşam alanlarında bulunanlar,
- Bağışıklık sistemi zayıf olan bireyler.
Prof. Dr. Ersin Akpınar, Türkiye için hâlâ geç olmadığını vurgulayarak, aşının hızla temin edilip halka ulaştırılması durumunda hem bulaşmanın azalacağını hem de ağır vakaların önüne geçilebileceğini ifade ediyor. Aşı için ideal zaman Eylül-Kasım ayları olsa da, bu tarihten sonra da aşı yaptırmanın koruyucu etkisi bulunuyor.
Uzmanlar, kapalı alanlarda maske kullanımı, el hijyeni ve kalabalık ortamlardan kaçınma gibi klasik önlemlerin de bu zorlu sezonda büyük önem taşıdığının altını çiziyor.
