Dijitalleşme hayatı kolaylaştırsa da beraberinde yeni sağlık sorunları getiriyor. Nöroloji Uzmanı Doç. Dr. Müge Kuzu Kumcu, günümüzde giderek yaygınlaşan ve klinik pratikte 'dijital baş ağrısı' olarak adlandırılan bir rahatsızlığa dikkat çekti. Bu ağrı türü, özellikle uzun süre bilgisayar, tablet veya akıllı telefon başında zaman geçirenlerde görülüyor.
Dijital Baş Ağrısı Nedir ve Neden Olur?
Doç. Dr. Müge Kuzu Kumcu, henüz resmi bir tanı olarak sınıflandırılmamış olsa da, 'dijital baş ağrısı' teriminin parlak ekranlara maruz kalma, mavi ışık, hareketsizlik ve zihinsel yorgunluğun tetiklediği ağrıları tanımlamak için kullanıldığını belirtti. Kumcu, pandemi sonrası dönemde bu tip baş ağrılarında belirgin bir artış gözlemlendiğini vurguladı.
Ekran karşısında geçirilen uzun saatler, göz, boyun ve omuz kaslarında aşırı zorlanmaya yol açıyor. Parlak ve yüksek kontrastlı ekran ışığı ise gözün uyum mekanizmalarını zorlayarak baş ağrısını daha erken ve şiddetli hale getirebiliyor. Bu durum, masa başı çalışanlar ve yoğun ekran kullanan gençler arasında baş ağrısı sıklığını önemli ölçüde artırıyor.
Gerilim Tipi Baş Ağrısını Tetikliyor
Doç. Dr. Kumcu, ekran kaynaklı ağrıların arkasında yatan nedenleri şöyle sıraladı:
- Uzun süre ekrana odaklanmak, göz kırpma sayısını azaltarak göz kuruluğuna neden olur.
- Parlak ekran ışığı ve yetersiz filtre kullanımı, göz kaslarında aşırı yüklenme ve görsel strese yol açar.
- Ekranlardan yayılan mavi ışık, retinada hassasiyeti artırarak göz yorgunluğuna sebep olur. Göz yorgunluğu ise baş ağrısının önemli tetikleyicilerindendir.
- Sabit pozisyonda kalmak, boyun ve omuz kaslarında kasılmaya neden olur.
Tüm bu faktörler bir araya geldiğinde, beyindeki ağrı yollarını uyararak özellikle gerilim tipi baş ağrısı ve migren ataklarını tetikliyor.
20 Dakika Kuralı ve Alınabilecek Önlemler
Doç. Dr. Müge Kuzu Kumcu, dijital baş ağrılarından korunmak için basit ama etkili önlemler paylaştı. İşte o öneriler:
Ekran parlaklığı mutlaka ortam ışığına göre ayarlanmalı ve maksimum parlaklıktan kaçınılmalıdır. Bilgisayar, tablet ve telefonlarda mavi ışık ve parlaklık filtreleri aktif olarak kullanılmalıdır.
En kritik önlemlerden biri ise her 20 dakikada bir kısa mola vererek gözleri dinlendirmektir. Bu molalar sırasında bilgisayar başından kalkmak ve uzağa bakmak faydalı olacaktır.
Ayrıca, bilgisayar başında ergonomik oturuşa dikkat edilmeli, boyun ve omuz kasları düzenli olarak hareket ettirilmelidir. Uyku öncesi özellikle parlak ekranlardan uzak durulması da önemli bir tavsiye.
Doç. Dr. Kumcu, doğru ekran kullanım alışkanlıklarının bu riski büyük ölçüde azaltabileceğini ve yaşam kalitesini yükseltebileceğini belirterek sözlerini şöyle tamamladı: "Baş ağrısı modern yaşamın kaçınılmaz sonucu değil, önlenebilir ve yönetilebilir bir sağlık problemidir."
