Günlük hayatımızın vazgeçilmezi haline gelen tek kullanımlık plastik şişeler, sandığımızdan çok daha tehlikeli bir gerçeği barındırıyor. Columbia ve Rutgers Üniversitelerinin ortaklaşa yürüttüğü yeni bir çalışma, bu şişelerin içindeki sulara her litre başına ortalama 240 bin plastik parçacık bıraktığını gözler önüne serdi.
Aslında durum daha da vahim. Çünkü bu sayı sadece "nanoplastik" olarak adlandırılan, insan saçının binde biri kalınlığındaki parçacıkları kapsıyor. Bir de mikroplastikler var ki, onların miktarı çok daha fazla.
Peki Bu Kadar Küçük Parçacık Nasıl Tespit Edildi?
Araştırma ekibi, geliştirdikleri yeni bir lazer teknolojisi sayesinde bu minik istilacıları görünür kılmayı başardı. Columbia Üniversitesi'nden kimya profesörü Wei Min'in öncülük ettiği bu yöntem, adeta plastik şişelerin içindeki gizli dünyayı aydınlattı.
Beş farklı markadan alınan plastik şişelerdeki suyu inceleyen ekip, her birinde on binlerce parçacık buldu. Üstelik bu parçacıkların %90'ı nanoplastik sınıfına giriyordu - yani o kadar küçüklerdi ki normal mikroskoplarla görülmeleri imkansızdı.
Vücudumuzda Neler Oluyor?
İşin en ürkütücü yanı, bu minik parçacıkların vücudumuzda nerelere kadar ulaşabildiği. Nanoplastikler kan dolaşımımıza karışabiliyor, hücrelerimize sızabiliyor ve en hassas organlarımıza bile ulaşabiliyor. Beyin dokusuna kadar nüfuz edebildikleri düşünülüyor!
Columbia Üniversitesi'nden araştırmacı Beizhan Yan'ın dediği gibi, "Nanoplastiklerin insan sağlığı üzerindeki etkilerini henüz tam olarak bilmiyoruz ama bu kadar küçük boyutlardaki parçacıkların vücudumuzda serbestçe dolaşabildiği gerçeği endişe verici."
Zaten geçmiş çalışmalar da plastik şişelerdeki suda mikroplastik bulunduğunu göstermişti. Ancak bu yeni araştırma, durumun tahmin edilenden çok daha kötü olduğunu ortaya koydu.
Peki Ne Yapmalıyız?
Cam şişelere dönüş mü? Belki de. Ya da paslanmaz çelik mataralar? Kesin olan bir şey var: Plastik şişelerden mümkün olduğunca uzak durmak akıllıca olacak gibi görünüyor.
Bu arada market raflarındaki o masum görünen pet şişelerin aslında nasıl bir tehdit oluşturduğunu düşünmek bile insanı ürpertiyor. Her yudumda binlerce minik plastik parçacığı vücudumuza alıyoruz ve bunun uzun vadeli sonuçlarını henüz kimse tam olarak bilmiyor.
Araştırma ekibinin bir sonraki hedefi musluk sularını incelemek. Bakalım şebeke suları bu konuda daha mı güvenli çıkacak? Bu sorunun cevabını hep birlikte göreceğiz.
