Pandemi döneminde hepimiz Kovid-19'un akciğerlerimize yaptıklarını konuştuk durduk. Ama meğer görünmez bir cephede, damarlarımızda çok daha sinsi bir savaş veriyormuşuz. Yepyeni bir araştırma, bu virüsün damar sistemimizi adeta zamanda yolculuğa çıkarabildiğini gösteriyor. Nasıl mı? Damarlarınızı onlarca yaş birden yaşlandırarak!
ABD'de yapılan bu çalışma –gerçekten ürpertici– ortalama 20'li yaşlardaki sağlıklı bireyleri mercek altına almış. Kovid'i atlatanların damar sertliği ve endotel disfonksiyonu (damar içi yüzey bozukluğu) değerlerinde adeta bir patlama yaşanmış. Sonuç? Damarların biyolojik yaşı, kronolojik yaşın çok ama çok önüne geçebiliyor.
Damarlarınız Eskisi Gibi Değilse Suçlu Kovid Olabilir
Şöyle düşünün: 25 yaşındasınız ama damarlarınız 45 yaşında birininki kadar sert ve esnekliğini yitirmiş durumda. İşte araştırmaya katılan genç yetişkinlerde tam olarak bu tablo gözlemlenmiş. Atardamarlardaki bu hızlı yaşlanma, ilerleyen dönemde yüksek tansiyon, kalp krizi ve felç gibi ciddi kardiyovasküler sorunların kapısını aralayabilir. Korkutucu, değil mi?
Peki bu nasıl oluyor? Uzmanlar, virüsün vücuttaki enflamasyon (iltihap) seviyesini adeta bir fırın gibi ateşlediğini belirtiyor. Bu kontrolsüz yangın, damar duvarlarına zarar veriyor ve onların esnekliğini, yani gençliğini elinden alıyor. Aslında vücut, virüsle savaşırken kendi dokularını da yanlışlıkla vuruyor.
Peki Bu Gizli Tehdide Karşı Ne Yapmalı?
Panik yok! Buradaki asıl önemli nokta, riskin farkında olmak ve harekete geçmek. İşte birkaç hayati tavsiye:
- Check-up'ı asla atlamayın: Kovid'i atlattıysanız, özellikle kardiyovasküler check-up yaptırmanız artık bir lüks değil, bir gereklilik.
- Hareket, hareket, hareket: Düzenli egzersiz, damar sağlığını korumanın en etkili yollarından biri. Günde 30 dakika yürüyüş bile fark yaratır.
- Akdeniz usulü beslenme: Zeytinyağı, balık, ceviz, taze sebzeler... Damarlarınız bu anti-inflamatuar gıdalara bayılacak.
- Stresi dizginleyin: Kronik stres de en az virüs kadar damarlarınıza zarar veriyor. Nefes egzersizleri ve meditasyonla içsel sakinliği bulun.
Sonuç olarak, Kovid-19 sadece geçip giden bir enfeksiyon değil. Vücudumuzda, özellikle de damarlarımızda uzun süreli izler bırakabilen bir olay. Onu hafife almamak, iyileştikten sonra da sağlığımızı takip etmek en akıllıcası olacak. Unutmayın, önlem almak her zaman tedaviden daha kolay ve daha etkilidir.
