Demans Tsunamisi Kapıda: Rakamlar Ürkütücü
Dünya Sağlık Örgütü'nün 2021 verilerine göre, dünya genelinde yaklaşık 57 milyon kişi demansla mücadele ediyor ve her yıl bu sayıya 10 milyon yeni hasta ekleniyor. Alzheimer hastalığı, tüm demans vakalarının %60-70'ini oluşturuyor. Uzmanlar, mevcut gidişat değişmezse 2050'lerde bu sayının neredeyse iki katına çıkacağını öngörüyor.
Türkiye'de durum farklı değil. 65 yaş ve üzeri bireylerde demans sıklığı %10 seviyelerinde seyrederken, bazı çalışmalarda bu oran %12-13'e kadar çıkıyor. Konya'da 2025'te yapılan bir saha çalışmasında, 65 yaş üstü bireylerde sadece Alzheimer hastalığının sıklığı %7,5 olarak raporlandı.
Sitikolin: Beyin Sağlığı İçin Doğal Destek
Son yıllarda nöroloji ve geriatri alanında sıkça konuşulan sitikolin, beyin sağlığı üzerindeki olumlu etkileriyle dikkat çekiyor. Vücutta doğal olarak sentezlenebilen bu bileşen, sinir hücrelerinin zar bütünlüğünün korunmasında ve hafıza için kritik öneme sahip nörotransmiterlerin üretiminde önemli rol oynuyor.
Bilimsel çalışmalar, sitikolinin nöronları oksidatif strese karşı koruduğunu, sinir hücrelerinin membran onarımını desteklediğini, dopamin seviyelerini artırabildiğini ve beyin kan akımını iyileştirebildiğini gösteriyor.
Klinik Araştırmalar Ne Diyor?
Sitikolin üzerine yapılan klinik çalışmalar ve meta-analizler, bu molekülün özellikle iki alanda etkili olduğunu ortaya koyuyor:
- Vasküler kökenli bilişsel bozulma
- Hafif bilişsel bozulma ve inme sonrası bilişsel gerileme
Araştırma sonuçlarına göre, sitikolin kullanan hastalarda bellek, dikkat ve yürütücü işlev testlerinde anlamlı düzelmeler gözlemlenmiş. İnme sonrası bilişsel gerileme yaşayan hastalarda ise sitikolin kullananların bilişsel fonksiyonlarında daha az kötüleşme görülmüş, hatta bazı hastalarda iyileşme tespit edilmiş.
Sağlıklı Yaşlanmada Sitikolin Desteği
Sitikolin sadece hastalık durumlarında değil, sağlıklı ama unutkanlık şikayeti olan yaşlı bireylerde de olumlu sonuçlar veriyor. 50 yaş üstü, demans tanısı almamış ancak unutkanlıktan yakınan bireylere günlük 300 mg sitikolin verilen çalışmalarda, 3 ay sonunda bellek testlerinde ve özellikle serbest hatırlama becerisinde iyileşmeler bildirilmiş.
Bu çalışmaların çoğunda ciddi yan etki gözlemlenmemiş ve ilacın iyi tolere edildiği tespit edilmiş.
Beyin Sağlığı İçin 7 Altın Kural
Prof. Dr. Vefik Arıca, Alzheimer ve erken bunama riskini azaltmak için şu yaşam tarzı değişikliklerini öneriyor:
- Tansiyon, kan şekeri ve kolesterol değerlerinizi düzenli kontrol edin
- Haftada en az 150 dakika tempolu yürüyüş yapın
- Beyninizi yeni şeyler öğrenmek için zorlayın
- Kaliteli uykuyu ihmal etmeyin
- Sosyal ilişkilerinizi güçlü tutun
- İşitme ve görme sorunlarını ertelemeyin
- Hekiminizle beyin dostu tedavileri konuşun
Sitikolin gibi destekleyici tedaviler, bu yaşam tarzı değişiklikleriyle birlikte kullanıldığında beyin sağlığını korumada önemli bir rol oynayabilir.
