Blair'in Sürpriz Ziyareti ve Gazze'nin Geleceği
Eski İngiltere Başbakanı Tony Blair'in 22 Kasım'da gerçekleştirdiği sürpriz Ramallah ziyareti, bölgenin geleceği açısından kritik önem taşıyor. Filistinli uzmanlara göre bu ziyaret, BM'nin Gazze'de kurulması planlanan uluslararası güç kararı ve ABD'nin 'gölge planı' ile doğrudan bağlantılı.
Görüşmenin Detayları ve BM Kararı
Filistin Devlet Başkan Yardımcısı Hüseyin eş-Şeyh, Blair ile yaptığı görüşmede Gazze ve işgal altındaki Batı Şeria'daki son gelişmelerin kapsamlı biçimde değerlendirildiğini açıkladı. Görüşmede ayrıca ismi açıklanmayan bir ABD'li yetkili de yer aldı.
BM Güvenlik Konseyi'nin 2803 sayılı kararı uyarınca, 2027 sonuna kadar görev yapacak uluslararası geçici bir güç kurulması onaylandı. Bu karara göre Gazze, geçiş döneminde teknokratlardan oluşan ve siyasi nitelik taşımayan bir kurul tarafından yönetilecek. Yeni yapı, 'Barış Kurulu' olarak adlandırılan geçiş otoritesinin gözetiminde işleyecek.
Filistin Yönetimi'nin Rolü ve Reform Süreci
Kudüs Merkezi Direktörü Ahmed Refik Avad, Blair'in ziyaretinin keşif amaçlı olduğunu ve Gazze için 'ertesi gün' planlarıyla doğrudan bağlantılı bulunduğunu belirtti. Avad, Filistin Yönetimi'nin Gazze'de belirgin bir rol üstlenmesi gerektiğini ve bunun yaklaşık 3 yıllık reform süreci gerektirdiğini vurguladı.
Filistin Yönetimi'nin şimdiden adımlar attığını, Gazze için özel bir uzmanlar komitesi kurduğunu ifade eden Avad, Blair ile yapılan görüşmelerin Filistin Yönetimi'nin rolünü netleştirmek amacı taşıdığını kaydetti.
ABD'nin Gölge Planı ve Uluslararası Tepkiler
Yabus Araştırma Merkezi Direktörü Süleyman Bişarat, Blair'in ziyaretinin Trump Planı'nda geçen ABD'nin Gazze'ye ilişkin ekonomik ve siyasi planının bir teyidi olduğunu belirtti. Bişarat'ın açıklamalarına göre ABD paralel olarak iki plan yürütüyor:
- Trump adıyla açıklanan 20 maddelik resmi plan
- Blair'in öncülük ettiği 'gölge plan'
Bişarat, Kushner'in Tel Aviv ve Gazze'ye bitişik yerleşim birimlerine yaptığı ziyaretlerin, Gazze'yi sözde 'Gazze Rivierası'na dönüştürmeyi hedefleyen doğrudan denetimin parçası olduğunu ifade etti.
Bölgesel Dinamikler ve Gelecek Senaryoları
Blair'in Ramallah ziyaretiyle Mısır, Katar ve silahlı Filistin gruplarının karşı durduğu bir sürece dolaylı müdahale yaptığı belirtiliyor. ABD'nin Gazze'deki savaşın ikinci aşamasıyla ilgili tutumunun henüz netlik kazanmaması, Blair'in temaslarını daha da önemli hale getiriyor.
Ahmed Refik Avad, Filistinlilerin rızası olmadan hiçbir planın ilerleyemeyeceği uyarısında bulunarak, uluslararası aktörlerin Filistinlilerin planı reddetmesi durumunda mali ve siyasi desteklerini geri çekebileceklerini vurguladı.
Blair'in ziyareti, uluslararası toplumun Filistinlilere ilgi gösterdiği mesajını taşısa da, bu ilginin boyutunun mevcut siyasi baskılara bağlı olacağı ifade ediliyor. Sürecin ikinci aşamasına geçişin ise daha net ve ortak bir mutabakat oluşana kadar ertelenmiş göründüğü kaydediliyor.
