Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, Amerika Birleşik Devletleri'nin Miami şehrinde gerçekleştirilen ve ABD, Türkiye, Mısır ile Katar'ın katılımıyla düzenlenen üst düzey Gazze toplantısında Türkiye'yi temsil etti. Toplantının ardından basına açıklamalarda bulunan Bakan Fidan, görüşmelerde ele alınan kritik başlıkları ve Türkiye'nin pozisyonunu kamuoyu ile paylaştı.
Barış Planında İkinci Aşama Hazırlıkları ve İhlallerin Riski
Bakan Fidan, Şarm El-Şeyh'te varılan mutabakat çerçevesindeki Gazze Barış Planı'nın ilk aşamasının, son rehinenin teslim edilmesiyle tamamlandığını hatırlatarak, artık ikinci aşamaya geçiş parametrelerinin konuşulduğunu belirtti. Miami'deki buluşmayı "Şarm El-Şeyh'ten sonraki en önemli toplantı" olarak nitelendiren Fidan, genel tartışmaların ve varılan mutabakatların umut verici olduğunu ifade etti.
Ancak Fidan, İsrail tarafından devam ettirilen ateşkes ihlallerinin barış planını tehlikeye soktuğunu ve ikinci aşamaya geçişte ciddi riskler oluşturduğunu vurguladı. "İsrail tarafından devam eden bu ihlaller süreci daha da zorlaştırıyor" diyen Bakan, tüm tarafların ihlallerin önüne geçilmesi konusunda mutabık olduğunu ve çözüm yollarının tartışıldığını ekledi. Arabulucu dörtlü olan ABD, Türkiye, Mısır ve Katar'ın üst düzey istişarelerini yoğun şekilde sürdürmesinin büyük önem taşıdığının altını çizdi.
Türkiye'nin Vazgeçilmez Üç Parametresi ve Yeniden İmar
Toplantıda ele alınan en önemli konulardan birinin Gazze'nin yeniden imarı olduğunu aktaran Fidan, bu konuda bir ön çalışma sunulduğunu ve değerlendirmeler yapıldığını kaydetti. Fidan, Türkiye'nin Gazze'ye yönelik tüm çalışmalarda vazgeçilmez olarak gördüğü üç temel parametreyi şöyle sıraladı:
- Gazze'nin Gazzeliler tarafından yönetilmesi.
- Gazze topraklarının hiçbir şekilde bölünmemesi.
- Gazze'de yapılacak her şeyin Gazzeliler için yapılması ve yeniden imar yatırımlarının doğrudan halkın yararına olması.
Bakan Fidan, bu üç kırmızı çizgi gözetildiği sürece diğer teknik konuların ele alınabileceğini belirterek, Türkiye'nin genel siyasi-stratejik çerçevesini paylaştıklarını ifade etti. Ayrıca, Gazze yönetiminin teknokratlardan oluşan bir komiteye devri ve bu yapının şekillendirilmesi konusunun da görüşüldüğünü sözlerine ekledi.
İnsani Yardım Kritik Önemini Koruyor, Türkiye Tecrübesi Devreye Girebilir
Hakan Fidan, insani yardım konusunun hâlâ çok kritik bir başlık olduğuna dikkat çekerek, bu alanda atılan adımların yetersiz kaldığını gördüklerini vurguladı. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın bu konuya son derece hassas olduğunu belirten Fidan, kış aylarının yaklaşması nedeniyle Gazze'ye daha fazla barınma aracı gönderilmesi gerektiğini söyledi.
"Deprem sonrası sahip olduğumuz çadır ve konteyner kapasitesi bu noktada önemli bir imkân sunuyor" diyen Bakan Fidan, Türkiye'nin deprem sonrası yeniden inşa tecrübesinin Gazze için de kullanılabileceğini açıkladı. Yaklaşık 500 bin konutluk devasa bir projeyi kısa sürede tamamlayan bir ülke olarak, depremzedeler için oluşturulan barınma altyapısının Gazze halkının hizmetine sunulabileceğini iletti. Bu süreçlerin yoğun bir koordinasyon gerektirdiğini ve Türkiye'nin konunun takipçisi olmaya devam edeceğini sözlerine ekledi.
Ukrayna Görüşmeleri ve Türkiye'nin Arabulucu Rolü
Bakan Fidan, Miami'deki temaslarının yalnızca Gazze ile sınırlı kalmadığını, Rusya-Ukrayna savaşına ilişkin arabuluculuk çabalarının da değerlendirildiğini bildirdi. Amerikalı yetkililerle, Avrupalı ve Ukraynalı temsilcilerle bir araya gelerek barış sürecindeki son durumu görüştüklerini ifade etti.
Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın Türkmenistan'daki Putin görüşmesiyle Rusya'nın perspektifini birinci elden öğrendiklerini hatırlatan Fidan, Miami'de de diğer tarafların görüşlerini dinleyerek Türkiye'nin perspektifini paylaştıklarını kaydetti. Bu görüşmelerin, Türkiye'nin bölgesel ve küresel diplomatik rolünün bir yansıması olduğunu gösterdi.
