Çin Halk Cumhuriyeti, Japonya Başbakanı Takaiçi Sanae'nin Tayvan'a yönelik tartışmalı açıklamaları nedeniyle Birleşmiş Milletler'e resmi başvuruda bulundu. İki ülke arasında tırmanan gerilim, Çin'in BM Daimi Temsilcisi Fu Cong imzasıyla Genel Sekreter Antonio Guterres'e gönderilen mektupla uluslararası platforma taşındı.
Japonya'nın Tarihi Açıklaması ve Çin'in Tepkisi
Çin'in BM Daimi Temsilcisi Fu Cong, mektubunda Japonya Başbakanı Takaiçi Sanae'nin 7 Kasım'da Japon Parlamentosu Diet'te yaptığı konuşmaya dikkat çekti. Takaiçi, Tayvan Boğazı'na yönelik bir müdahaleyi "ülkesinin varlığını tehdit eden durum" olarak değerlendireceklerini ve askeri güç kullanabileceklerini açıklamıştı.
Fu Cong, bu açıklamanın İkinci Dünya Savaşı sonrası dönemde bir Japon liderin ilk kez "Tayvan'a yönelik saldırının Japonya'ya saldırı sayılacağı" fikrini resmen dile getirdiğini vurguladı. Çinli diplomat, Tokyo yönetiminin bu tutumuyla kolektif savunma hakkını gündeme getirdiğini ve Tayvan sorununa askeri müdahale niyetini ilk kez açıkça beyan ettiğini kaydetti.
Uluslararası Hukuk İhlali ve Tarihsel Uyarılar
Mektupta, Japon Başbakan'ın sözlerinin uluslararası hukuku ihlal ettiği ve savaş sonrası uluslararası düzeni baltaladığı ileri sürüldü. Fu Cong, bu açıklamaların geçmişte Japon saldırganlığının mağduru olmuş Çin halkı ve diğer Asya halklarına yönelik "açık tahrik" niteliği taşıdığını belirtti.
Çin tarafı, Japon hükümetinin kendilerinin uyarılarına ve protestolarına rağmen hatalı beyanları geri çekmemesinden duydukları rahatsızlığı dile getirdi. Fu, Japonya'nın Tayvan Boğazı'na silahlı müdahalesi durumunda bunu "saldırı eylemi" olarak değerlendireceklerini açıkça ifade etti.
Çin'den Sert Önlemler ve Diplomatik Yaptırımlar
Gerilimin tırmanması üzerine Pekin yönetimi bir dizi önlem aldı. Çin Dışişleri Bakanlığı, Japonya'nın Pekin Büyükelçisi Kenji Kanasugi'yi çağırarak resmi protesto notası verdi. Aynı günlerde, Japonya'da güvenlik koşullarının uygun olmadığı gerekçesiyle seyahat uyarısı yayımlandı.
Çin Eğitim Bakanlığı da Japonya'ya yönelik eğitim uyarısında bulundu. Diğer yandan, Fukuşima'daki radyoaktif atık suyunun okyanusa boşaltılmasının ardından Japonya'dan ithal edilen deniz ürünlerine getirilen yasak yeniden uygulamaya kondu.
Diplomatik yaptırımlar kapsamında, Çin, Japonya ve Güney Kore arasındaki üçlü işbirliği çerçevesinde 24 Kasım'da Makau'da yapılacak Kültür Bakanları Toplantısı iptal edildi. Ayrıca, Güney Afrika'nın Johannesburg kentinde düzenlenen G20 Zirvesi'ne katılan Çin Başbakanı Li Çiang'ın Japon mevkidaşı Takaiçi ile görüşmeyeceği açıklandı.
Mektubun, tüm BM üyesi ülkelere Genel Kurul belgesi olarak dağıtılacağı bildirildi. Bu hamleyle Çin, Tayvan konusundaki tutumunu uluslararası topluma resmi olarak duyurmayı ve Japonya'ya yönelik tepkisini diplomatik kanallardan sürdürmeyi hedefliyor.
