İsrail Başbakanlık Basın Ofisi'nden yapılan yazılı açıklama, uluslararası arenada yankı uyandıracak bir kararı duyurdu. Açıklamada, İsrail'in, Afrika Boynuzu'nda bulunan Somaliland'ı "bağımsız bir ülke olarak" tanıdığı resmen ilan edildi.
Tanıma Süreci ve Üst Düzey Görüşmeler
Kararın arka planında üst düzey diplomatik temaslar yer alıyor. İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu, Dışişleri Bakanı Gideon Saar ve Somaliland'ın fiili lideri Muhammed Abdullahi, karşılıklı tanıma kararını imzalayan isimler oldu. Taraflar, bu tarihi adımı bir görüntülü görüşme eşliğinde gerçekleştirdi.
Görüşmede mutluluğunu ifade eden Netanyahu, Muhammed Abdullahi'yi resmi bir ziyaret için İsrail'e davet etti. Ayrıca Netanyahu, önümüzdeki günlerde ABD Başkanı Donald Trump ile yapılması planlanan görüşmede, Somaliland'ın İsrail ile ilişkileri normalleştiren Abraham Anlaşmaları'na katılma talebini ileteceğini açıkladı. Bu hamle ile İsrail, Somaliland'ı tanıyan ilk ülke unvanını elde etti.
Bölgesel Gerilim ve Türkiye'nin Arabulucu Rolü
Somaliland, 1991 yılında Somali'den tek taraflı bağımsızlığını ilan etmiş olsa da, uluslararası toplum tarafından bağımsız bir devlet olarak tanınmıyor. Somali hükümeti, bölgeyi ülkenin ayrılmaz bir parçası olarak görüyor ve uluslararası anlaşmalarda tek yetkili merciin Mogadişu olduğunu vurguluyor.
Gerilim, 1 Ocak 2024'te Etiyopya ile Somaliland arasında imzalanan mutabakat zaptı ile daha da tırmandı. Etiyopya'nın Somaliland'ı tanıma ve bölgenin Etiyopya'ya deniz erişimi sağlama yönündeki adımları, Somali'den sert tepki ve diplomatik krize yol açtı. Arap Birliği, Afrika Birliği, Kenya ve Cibuti'nin arabuluculuk girişimleri sonuçsuz kaldı.
Kritik dönemde devreye giren Türkiye, Ankara Süreci kapsamında tarafları bir araya getirdi. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın ev sahipliğinde 11 Aralık'ta Ankara'da gerçekleştirilen görüşmelerde mutabakata varıldı. Varılan anlaşmada, Somali'nin toprak bütünlüğü teyit edilirken, Etiyopya'nın denize erişim taleplerinin işbirliğine dayalı bir sürece dönüştürülmesi benimsendi.
Sonuç ve Olası Etkiler
İsrail'in bu beklenmedik tanıma kararı, Afrika Boynuzu'ndaki hassas dengeleri ve Türkiye'nin sağladığı mutabakat zeminini yeniden test edecek gibi görünüyor. Somali hükümetinin bu yeni gelişmeye nasıl tepki vereceği merak konusu. İsrail'in hamlesi, bölgedeki diplomatik satranç tahtasında yeni hamleleri tetikleyebilir. Tüm tarafların, bölgesel istikrarı gözeten adımlar atması uluslararası toplumun beklentisi olarak öne çıkıyor.
