Güneydoğu Asya'da uzun süredir devam eden sınır geriliminde önemli bir adım atıldı. Tayland ve Kamboçya savunma bakanları, iki ülke arasında derhal ateşkes ilan edilmesini öngören bir anlaşma imzaladı. Bu gelişme, bölgedeki askeri hareketliliğin durması ve yerinden edilmiş sivillerin evlerine dönmesi için umut oldu.
Anlaşmanın Detayları ve Taahhütler
Kamboçya merkezli Khmer Times gazetesinin aktardığı habere göre, Tayland Savunma Bakanı Natthaphon Narkphanit ile Kamboçya Savunma Bakanı Tea Seiha, Genel Sınır Komitesi (GBC) çerçevesinde bir araya geldi. Tarafların imzaladığı "Ortak Bildiri" ile derhal ateşkes yürürlüğe girdi.
Bildiride, tarafların mevcut askeri konuşlandırmalarını daha fazla hareket olmadan korumayı kabul ettiği belirtildi. Ayrıca, çatışmalardan etkilenen sınır bölgelerindeki sivillerin en kısa sürede evlerine dönmesine izin verilmesi kararlaştırıldı.
En dikkat çeken maddelerden biri ise ateşkesin 72 saat boyunca sorunsuz şekilde sürdürülmesinin ardından, 18 Kamboçyalı askerin ülkelerine iade edilecek olması. Taraflar aynı zamanda, kalıcı barışın sağlanması için en kısa sürede "Ortak Sınır Komisyonu"na başvurmayı ve mevcut anlaşmalar kapsamında sınır çalışmalarına yeniden başlamayı taahhüt etti.
Uzun Süren Gerilimin Kronolojisi
İki ülke arasındaki sınır sorunu, 19. yüzyıl sonunda Kamboçya'daki Fransız işgali sırasında belirlenen sınırlara dayanıyor. 817 kilometrelik sınır hattına sahip iki komşu ülke arasındaki ilk ciddi çatışmalar, 2008 yılında patlak verdi. Kamboçya'nın, tartışmalı bölgedeki 11. yüzyıldan kalma bir tapınağı UNESCO Dünya Mirası Alanı olarak tescillemeye çalışması gerilimi tırmandırdı.
Bu yıl içinde de çatışmalar birkaç kez yeniden alevlendi:
- 28 Mayıs: Sınır anlaşmasının ihlal edilmesi üzerine kısa süreli çatışma yaşandı.
- 24 Temmuz: Sınır hattında çıkan çatışmalarda iki ülkeden toplam 32 kişi hayatını kaybetti.
- 26 Ekim: ABD Başkanı Donald Trump'ın katıldığı törende, Temmuz'daki çatışmaları çözmek için bir "barış anlaşması" imzalandı.
- 7 Aralık: Ekimde ilan edilen ateşkese rağmen çatışmalar yeniden başladı ve 900 bini aşkın kişi yerinden oldu.
Diplomatik Süreç ve Gelecek Adımlar
Son ateşkes kararına giden yol, yoğun diplomatik temaslarla şekillendi. 22 Aralık'ta düzenlenen Güneydoğu Asya Uluslar Birliği (ASEAN) toplantısında taraflar ateşkese varamayınca, 24 Aralık'ta yeniden askeri görüşmelere başlandı. Bu görüşmelerin olumlu sonuçlanmasıyla bugünkü anlaşmaya varıldı.
ABD Başkanı Donald Trump, 12 Aralık'ta iki ülke lideriyle yaptığı görüşmelerin ardından tarafların ateşkesi kabul ettiğini duyurmuştu. Tayland Başbakanı Anutin Charnvirakul ise Trump'ın açıklamasının ardından yaptığı değerlendirmede, "Topraklarımıza ve halkımıza yönelik bir zarar ve tehdit olmadığını hissedene kadar Tayland, askeri eylemlerini sürdürecektir." ifadelerini kullanmıştı.
İmzalanan yeni anlaşma, bölgede kalıcı bir barışın tesis edilmesi için atılmış kritik bir adım olarak değerlendiriliyor. Tarafların taahhütlerini yerine getirmesi halinde, onlarca yıldır süren sınır anlaşmazlığının çözümü için somut bir zemin oluşabilir.
