Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM) Genel Kurulu'nda 2026 Yılı Merkezi Yönetim Bütçe Kanunu Teklifi görüşmeleri kapsamında önemli açıklamalarda bulundu. Sunumuna, vefat eden Şehzadeler Belediye Başkanı Gülşah Durbay için taziyelerle başlayan Bakan Şimşek, ekonomideki son gelişmeleri ve Orta Vadeli Program (OVP) kapsamındaki hedefleri değerlendirdi.
Enflasyon ve Vergi Politikalarında Yeni Düzenlemeler
Bakan Şimşek, enflasyonla mücadelede kaydedilen mesafeye işaret etti. 2022-2023 yılları sonunda yüzde 64-65 bandında olan enflasyonun, geçen sene yüzde 44.4'e, bu yıl kasım ayı itibarıyla ise yüzde 31.1'e gerilediğini açıkladı. Dayanıklı tüketim ve giyim gibi temel mal gruplarında enflasyonun yüzde 18.6'ya, gıda enflasyonunun ise yüzde 27'ye düştüğünü belirtti.
Hizmet sektörü enflasyonundaki katılığın genel enflasyonu yukarı çektiğini ifade eden Şimşek, konut arzının artması ve yeni eğitim fiyatlandırma modeliyle bu alanlardaki baskının azalacağını öngördü. Vergi ve harç güncellemelerinde önemli bir değişikliğe gidileceğini duyurdu: 2026 yılı için bu güncellemeler, yeniden değerleme oranında değil, hedeflenen enflasyon oranında (yüzde 16-19 aralığında) belirlenecek. Ancak, gelir vergisi tarifesi gibi vatandaş lehine olan düzenlemelerin, daha yüksek olan yüzde 25.5'lik yeniden değerleme oranında artırılacağını sözlerine ekledi.
Cari Açıkta ve Enerji Bağımlılığında Kayda Değer İlerleme
Bakan Şimşek'in üzerinde önemle durduğu bir diğer konu, cari dengedeki iyileşme oldu. Cari açığın milli gelire oranının program öncesinde yüzde 5'in üzerindeyken, 2024'te yüzde 0.8'e gerilediğini açıkladı. Hatta, ithal altın hariç tutulduğunda, geçen yıl 3.2 milyar dolarlık bir cari fazla verildiğini hatırlattı.
Bu iyileşmede enerjide dışa bağımlılığın azalmasının kritik rol oynadığını vurgulayan Şimşek, "Bugün petrol ihtiyacımızın yüzde 15'ini, doğal gaz ihtiyacımızın yüzde 16'sını kendi üretimimizle karşılıyoruz" dedi. Yenilenebilir enerjinin kurulu güçteki payının yüzde 62'ye ulaştığını, ancak kuraklık nedeniyle üretimdeki payının yüzde 45'te kaldığını ifade etti. Son 23 yılda petrol ve doğal gaz ithalatına 1 trilyon dolar ödendiğini belirterek, bu alandaki yapısal dönüşümün cari dengeyi kalıcı olarak güçlendireceğini kaydetti.
Finansal İstikrar ve Risk Algısında Güçlü Toparlanma
Şimşek, finansal göstergelerdeki olumlu seyre de dikkat çekti. Mayıs 2023'e kıyasla brüt rezervlerin 88 milyar dolar, SWAP hariç net rezervlerin ise yaklaşık 123 milyar dolar arttığını bildirdi. Kur korumalı mevduattan başarılı çıkış ve rezerv artışıyla birlikte ülke bilançosunda yaklaşık 260-265 milyar dolarlık bir iyileşme sağlandığını ifade etti.
Bu gelişmelerin Türk Lirası'na olan güveni artırdığını ve TL'nin toplam mevduat içindeki payının yüzde 60'ın üzerine çıktığını söyleyen Bakan, risk algısındaki düzelmenin somut yansımalarını şu rakamlarla paylaştı: Program öncesinde 700 baz puana kadar yükselen risk primi, 216 baz puana gerileyerek Mayıs 2018'den bu yana en düşük seviyeye indi. Bu sayede, 5 yıllık dolar tahvili faizinin yüzde 11.3'ten yüzde 5.5 civarına düştüğünü, böylece dış borçlanma maliyetlerinin yarı yarıya azaldığını açıkladı.
Carry trade işlemlerine karşı alınan tedbirleri ve mali disiplini sürdüreceklerini vurgulayan Şimşek, dezenflasyon süreciyle birlikte sürdürülebilir yüksek büyüme patikasına tekrar ulaşılacağına inandıklarını belirtti. Orta Vadeli Program döneminde 2.5 milyon vatandaşa istihdam sağlanmasını hedeflediklerini sözlerine ekledi.
