Hazine ve Maliye Bakanlığı'nın 2024 Kamu İşletmeleri Raporu, kamu iktisadi teşebbüslerinde (KİT) cinsiyet eşitsizliğini gözler önüne serdi. 2024 yılı sonu itibarıyla KİT'lerde çalışan personelin %88'i erkek, sadece %12'si kadın olarak kayıtlara geçti.
Personel Sayısı ve Dağılımı
Bakanlık portföyündeki kuruluşlarda istihdam edilen personel sayısı son yıllarda dengeli bir seyir izliyor. 2024 yılında toplam personel sayısı 98 bin 983 olarak belirlendi. Bu sayının 47 bin 758'ini memur ve sözleşmeli personel, 51 bin 225'ini ise işçiler oluşturdu.
Geçici işçiler hariç tutulduğunda ise KİT'lerdeki istihdam edilen personel sayısı 94 bin 511'e düşüyor. Son beş yıllık dönemde personel sayıları şu şekilde gerçekleşti: 2019'da 100 bin 516, 2020'de 99 bin 235, 2021'de 99 bin 378, 2022'de 99 bin 231 ve 2023'te 98 bin 922 kişi.
Personel Profili ve Eğitim Durumu
KİT'lerdeki personelin eğitim seviyesi oldukça dikkat çekici. Personelin %41,6'sı lisans ve üzeri eğitime sahip. Eğitim durumu dağılımına bakıldığında: %35,9'u lisans, %5,4'ü yüksek lisans, %0,3'ü doktora mezunu. Kalan personelin ise %22,5'i meslek lisesi, %20,1'i yüksekokul, %9,1'i lise, %6,8'i ilköğretim mezunlarından oluşuyor.
Hizmet Süresi ve Yaş Dağılımı
KİT personelinde genç ve deneyimli çalışanlar arasında dengeli bir dağılım göze çarpıyor. 0-5 yıllık hizmet süresine sahip personel oranı 2023'te %18,8 iken, 2024'te %22,8'e yükseldi. Bu artış, KİT'lerin yeni personel alımına devam ettiğini gösteriyor.
Yaş gruplarına göre dağılımda ise %29,6 ile 30-40 yaş grubu en büyük paya sahip. Bunu %28,8 ile 40-50 yaş grubu, %19,7 ile 50-60 yaş grubu, %15,6 ile 20-30 yaş grubu izliyor. 60 yaş ve üzeri personel oranı %5,8, 20 yaş ve altı personel oranı ise sadece %0,5.
Yabancı Dil ve Sosyal Sorumluluk
Raporun dikkat çeken diğer bulguları arasında yabancı dil bilgisi ve sosyal sorumluluk kapsamında istihdam yer alıyor. KİT personelinin %93,9'u yabancı dil bilmiyor. Tek yabancı dil bilen personel oranı %6, iki ve daha fazla dil bilenlerin oranı ise sadece %0,1.
Sosyal sorumluluk ve yasal nedenlerle istihdam edilen personelin %45'ini engelliler, %18,4'ünü eski hükümlüler, %13,5'ini gazi-şehit aile yakınları, %22,5'ini ise Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu'nda yetiştirilen kişiler oluşturuyor.
Hazine ve Maliye Bakanlığı, KİT'lerde istihdamın rasyonelleştirilmesi, atıl iş gücünün azaltılması, kalifiye eleman alımı yoluyla personel profilinin iyileştirilmesi ve kuruluşların daha rekabetçi hale getirilmesini hedefliyor. Ancak kadın istihdam oranının %12 seviyesinde kalması, bu alanda atılması gereken önemli adımlar olduğunu gösteriyor.
