Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Örgütü (OECD), 2025 yılı emeklilik raporunu yayınladı. Raporda, nüfusun hızla yaşlanmasının emeklilik sistemlerini tehdit ettiği vurgulanırken, çözüm olarak emeklilerin aylıkları kesilmeden çalışabilmelerinin sağlanması önerildi.
Nüfus Yaşlanıyor: OECD'den Çarpıcı Rakamlar
Rapora göre, OECD ülkelerinde yaşlı nüfus oranı hızla artıyor. 2000 yılında 20-64 yaş arasındaki 100 kişiye 65 yaş üstü 22 kişi düşerken, bu oran 2025 yılında 33'e yükseldi. Tahminlere göre 2050 yılında ise bu oranın 52'ye ulaşması bekleniyor.
Türkiye, yaşlanma hızının en yüksek olduğu ülkeler arasında yer alıyor. Çalışan başına düşen yaşlı nüfus oranının Türkiye'de 2025-2050 döneminde yüzde 20'nin üzerine çıkması öngörülüyor. 2050'de Türkiye'deki yaşlı nüfus oranının OECD ortalamasını geçeceği belirtiliyor.
Emeklilik Sistemine Tehdit
OECD raporunda, nüfusun hızla yaşlanmasının emeklilik sistemlerinin finansal sürdürülebilirliğini ciddi şekilde tehdit ettiği uyarısı yapıldı. Bu durumun temel nedenleri arasında doğurganlık oranlarındaki düşüş gösteriliyor.
OECD ülkelerinde toplam doğurganlık oranları 1960'lardan bu yana yarı yarıya azaldı. Kadın başına 2,1 çocuk olan nüfus yenileme seviyesinin altında kalan doğurganlık oranı, her yeni neslin bir öncekinden daha küçük olmasına yol açıyor.
Çözüm: Emekli Aylığı Kesilmeden Çalışma
Raporda, emeklilik sistemlerinin sürdürülebilirliği için önemli öneriler sunuldu. Normal emeklilik yaşından sonra çalışmaya devam edenlerin emekli aylığı almasının önündeki engellerin kaldırılması tavsiye edildi.
Emeklilerin çalışıp çalışmadıklarına bakılmaksızın hak kazandıkları emekli aylığını almaları gerektiği vurgulandı. Bu düzenlemenin, emeklilerin daha uzun süre çalışmaya devam etmesini teşvik edeceği ve ülke ekonomisine katkı sağlayacağı belirtildi.
Türkiye'deki Mevcut Durum
Türkiye'de emeklilik ve çalışma düzenlemeleri konusunda farklı uygulamalar bulunuyor. 8 Eylül 1999 öncesinde sigortalı çalışmaya başlayanlar, emekli aylıkları kesilmeden işçi veya esnaf statüsünde çalışabiliyor.
Ancak 1 Ekim 2008 tarihinden sonra ilk defa sigortalı çalışmaya başlayanlar, emekli olduktan sonra bir işte çalışırlarsa emekli aylıkları kesilecek. Bu düzenleme 2008 yılında yürürlüğe girdi.
OECD raporunda, Türkiye'deki bir diğer eleştiri konusu ise emekli olmak için iş sözleşmesinin sona erdirilmesi zorunluluğu. Bu uygulama OECD üyesi 38 ülkeden sadece 8'inde bulunuyor. Raporda, bu durumun yaşlı çalışanlara daha kötü çalışma koşulları sunulma riski taşıdığı ifade edildi.
Türkiye, 55-64 yaş grubundakilerin istihdam oranında yüzde 38 ile OECD ülkeleri arasında son sırada yer alıyor. Bu durum, emeklilik öncesi ve sonrası istihdam politikalarının gözden geçirilmesi gerektiğini ortaya koyuyor.
