İktisadi İşbirliği ve Kalkınma Örgütü (OECD), 2025 yılı emeklilik raporunu yayımladı. Rapora göre, Türkiye hem kamu hem de özel sektörde ortalama 52 yaş ile üye ülkeler arasında en düşük emeklilik yaşına sahip ülke konumunda bulunuyor. OECD genelinde ise 2024 yılı itibarıyla ortalama normal emeklilik yaşı erkekler için 64,7, kadınlar için 63,9 yıl olarak kaydedildi.
OECD Ülkelerinde Emeklilik Yaşı Haritası
Rapor, ülkeler arasında emeklilik yaşı konusunda büyük farklılıklar olduğunu ortaya koydu. Türkiye'den sonra özel sektörde en düşük normal emeklilik yaşı Yunanistan, Lüksemburg ve Slovenya'da 62, Güney Kore ve İtalya'da ise 63 olarak uygulanıyor. Diğer yandan, Avustralya, Danimarka, İsrail, Hollanda ve Norveç gibi ülkelerde yasal emeklilik yaşı 67'ye kadar çıkıyor.
Mevcut yasal düzenlemelere göre, OECD üyesi ülkelerde 2024 yılında iş hayatına başlayan bireylerin emeklilik yaşında önemli artışlar öngörülüyor. Bu kapsamda, erkeklerde ortalama emeklilik yaşının 1,7 yıl artarak 66,4'e, kadınlarda ise 2 yıl artarak 65,9'a yükseleceği tahmin ediliyor.
Yaşam Beklentisi ile Bağlantılı Sistemler Yaygınlaşıyor
Raporda dikkat çeken bir diğer nokta, birçok ülkenin emeklilik yaşını yaşam beklentisine endekslemesi oldu. Bu sistem sayesinde, ortalama yaşam süresi arttıkça emeklilik yaşı da otomatik olarak yükseliyor. İtalya, Hollanda ve İsveç'te bu mekanizma nedeniyle emeklilik yaşının 70'e, Estonya'da ise 71'e çıkması bekleniyor.
Danimarka'da ise yaşam beklentisi ile emeklilik yaşı arasında kurulan birebir bağlantı sonucunda, 2040 yılında emeklilik yaşının 70 olacağı öngörülüyor. Finlandiya, Portekiz ve Slovakya'nın da aralarında bulunduğu toplam sekiz ülke benzer bir sistemi hayata geçirdi. Norveç ise farklı bir formül uygulayarak, emeklilik yaşını yaşam beklentisindeki artışın üçte ikisi oranında artırmayı planlıyor.
Türkiye'deki Gelecek Planları ve Diğer Ülkelerden Örnekler
Raporda, çalışma hayatına 22 yaşında başlayan erkekler için normal emeklilik yaşının, OECD ülkelerinin yarısından fazlasında artacağı vurgulandı. Bu ülkeler arasında Türkiye de yer alıyor. Türkiye'de şu anda fiilen uygulanan ortalama 52 yaş emeklilik görüntüsü, kademeli artış planları nedeniyle değişecek. Mevcut plana göre, emeklilik yaşı önce kadınlarda 58'e, erkeklerde 60'a yükselecek. 2048 yılından itibaren ise her iki cinsiyet için de 65 yaş geçerli olacak.
Diğer ülkelerde de reformlar devam ediyor. Örneğin, Çekya emeklilik yaşını her yıl 2 ay artırarak 2030'da 65'e çıkaracak. 2030 sonrasında ise yılda 1 aylık artışla 2056'da hedef 67 yaş olacak. Slovenya ise en az 15 yıl sigortalılığı bulunanlar için emeklilik yaşını 65'ten 67'ye yükseltti. 40 yıl çalışanlar için ise bu yaş 60'tan 62'ye çıkarıldı.
OECD raporu, nüfusun yaşlanması ve kamu maliyesi üzerindeki baskılar nedeniyle, dünya genelinde emeklilik yaşlarının yükselmeye devam edeceğini ve yaşam süreleri ile daha sıkı bağlantılı hale geleceğini gösteriyor. Türkiye'nin mevcut erken emeklilik yaşı, bu küresel eğilimle belirgin bir tezat oluşturuyor.
