Yunanistan'ın Türkiye'yi devre dışı bırakarak Avrupa'nın enerji güvenliğinde kilit aktör olma hedefi, beklenen desteği bulamadı. ABD'nin siyasi desteğini arkasına alan Dikey Gaz Koridoru projesi, ne piyasa oyuncularından ilgi gördü ne de ekonomik açıdan uygulanabilir bir rota haline gelebildi.
İhale Fiyaskosu: Hiçbir Teklif Gelmedi
Rus gazına alternatif oluşturma iddiasıyla öne çıkan proje, 22 Aralık'ta düzenlenen kapasite ihalesinin başarısızlıkla sonuçlanmasıyla ağır bir darbe yedi. Yunan gazetesi Tovima'nın haberine göre, doğal gaz taşımacılığı için sunulan üç farklı ürün için de hiçbir teklif alınmadı. Bu durum, koridorun piyasa tarafından cazip görülmediğinin açık bir göstergesi olarak yorumlandı.
Proje, gazı Türkiye üzerinden geçirmeden Balkanlar rotasıyla Avrupa'ya ulaştırmayı amaçlıyordu. Ancak, Türkiye'nin TANAP, TürkAkım, Mavi Akım ve LNG altyapısıyla oluşturduğu fiziki geçiş ve rekabetçi fiyat avantajı karşısında alternatif olamadı.
Atina'nın 'Geçiş Kapısı' Söylemi ve Gerçekler
Yunanistan Başbakanı Kiryakos Miçotakis, daha önce yaptığı açıklamada, bu koridorun Türkiye'nin rolünü kısıtlayacağını iddia ederek, "Yunanistan, Avrupa'nın enerji geleceğinde bir 'geçiş kapısı' haline geliyor. Doğal gazın Avrupa'ya arka kapıdan, yani Türkiye üzerinden girmesini kabul edemeyiz" demişti.
Ancak yaşanan son gelişme, Atina'nın bölgesel enerji merkezi olma planlarının yalnızca siyasi söylemlerle hayata geçirilemeyeceğini ortaya koydu. Proje, Yunanistan'ın Ankara'nın enerji alanındaki merkezi rolünü alma girişimi olarak değerlendiriliyordu.
Uzman Görüşü: "Yunanistan Türkiye ile Aşık Atamaz"
Türkiye Enerji Stratejileri ve Politikaları Araştırma Merkezi Başkanı Oğuzhan Akyener, konuya ilişkin değerlendirmesinde Yunanistan'ın iddialarını destekleyecek altyapı ve ağa sahip olmadığını vurguladı. "Yunanistan enerjide Türkiye ile aşık atamaz" diyen Akyener, şu ifadeleri kullandı:
"Avrupa'da bağlantıları yok. LNG terminalleri çok sınırlı ve düşük kapasiteli. Dikey Gaz Koridoru'nun finansmanı ve tamamlanması konusunda ciddi soru işaretleri var. Bu yüzden ihaleye katılım olmadı. Projeye ABD destek verdi ama Yunanistan LNG'yi ABD'den bizden daha ucuza alamaz."
Akyener, ayrıca Yunanistan'ın TürkAkım (Turkstream) üzerinden Avrupa'ya yapılan enerji tedarikine erişiminin mümkün olmadığının da altını çizdi.
Bu gelişme, Doğu Akdeniz'de Türkiye'yi dışlayan East-Med projesi ve Doğu Akdeniz Gaz Forumu gibi diğer girişimlerin de benzer zorluklarla karşılaştığını bir kez daha hatırlattı. Sonuç olarak, Dikey Gaz Koridoru'nun çöküşü, enerji jeopolitiğinde gerçekçi altyapı ve ekonomik fizibilitenin siyasi söylemlerden daha ağır bastığının somut bir kanıtı oldu.
