İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu, Mısır ile ülke tarihinin en büyük doğal gaz anlaşmasının imzalandığını resmen duyurdu. Netanyahu yaptığı açıklamada, güvenlik ve diğer hayati çıkarların güvence altına alınmasının ardından anlaşmayı onayladığını belirtti.
35 Milyar Dolarlık Tarihi Anlaşmanın Detayları
Netanyahu'nun paylaştığı bilgilere göre, anlaşmanın toplam değeri yaklaşık 35 milyar dolar olarak kayıtlara geçti. Bu devasa tutarın yarısından fazlasının doğrudan İsrail devlet kasasına aktarılacağı ifade edildi. Söz konusu anlaşma, İsrail'in Leviathan doğal gaz sahasından Mısır'a uzun vadeli gaz ihracatının önünü açıyor.
İsrail basınında yer alan yorumlara göre, bu anlaşma İsrail'in Mısır üzerinden küresel enerji pazarlarına açılması anlamına geliyor. The Jerusalem Post gazetesi, müzakerelerin arka planında Amerika Birleşik Devletleri'nin aktif bir rol oynadığını yazdı. Anlaşmanın, ABD Başkanı Donald Trump'ın Mısırlı mevkidaşı Abdülfettah es-Sisi ile gerçekleştirdiği görüşmenin ardından imzalandığı öğrenildi.
Gazze'nin Enerji Kaynakları Üzerindeki İhtilaf
İsrail'in bölgedeki enerji faaliyetleri, Filistin topraklarıyla ilgili tartışmaları da beraberinde getiriyor. İsrail Enerji Bakanlığı, uluslararası hukuka göre Filistin deniz alanları olarak kabul edilen bölgelerde doğal gaz aramak üzere altı İsrailli ve uluslararası şirkete lisans verdiğini daha önce duyurmuştu.
Bu şirketler arasında İtalyan devlet şirketi Eni, Güney Kore Ulusal Petrol Şirketi'nin bir yan kuruluşu olan Dana Petroleum ve İsrailli bir şirket olan Ratio Petroleum bulunuyor. Söz konusu ruhsatlar, İsrail Enerji ve Altyapı Bakanlığı'nın Aralık 2022'de başlattığı Dördüncü Açık Deniz Teklif Turu'nun sonucunda verilmişti.
Filistin'in İlan Ettiği Deniz Sınırları İhlali İddiaları
İsrail'in Gazze kıyılarına bitişik G Bölgesi için gaz arama ruhsatları verdiği alanın, %62'sinin Filistin'in deniz sınırları içinde kaldığı belirtiliyor. Bu sınırlar, Filistin'in de taraf olduğu 1982 BM Deniz Hukuku Sözleşmesi (UNCLOS) hükümleri uyarınca 2019 yılında ilan edilmişti.
İsrail'in ihale açtığı diğer iki bölge olan H ve E sahalarında da benzer durumlar söz konusu. H bölgesinin %73'ü, E sahasının ise %5'i yine Filistin tarafından ilan edilen deniz sınırları içerisinde yer alıyor. Bu durum, İsrail'in Gazze'yi yasa dışı işgali ve bölgenin enerji kaynakları üzerindeki kontrolüne dair uluslararası hukuk ihlali iddialarını güçlendiriyor.
Sonuç olarak, İsrail'in Mısır ile imzaladığı tarihi doğal gaz anlaşması, ülkenin enerji ihracatında yeni bir sayfa açarken, diğer yandan Gazze açıklarındaki tartışmalı enerji arama faaliyetleri bölgedeki gerilim ve hukuki ihtilafları sürdürüyor. Anlaşmanın bölgesel enerji dengelerini ve siyasi ilişkileri nasıl etkileyeceği önümüzdeki dönemde netleşecek.
