Washington'dan gelen son haber, uluslararası diplomasi arenasında adeta bomba etkisi yarattı. Eski Başkan Donald Trump'ın görevdeyken verdiği -ancak şimdi gün yüzüne çıkan- bir karar, Güney Kore'nin nükleer denizaltı inşa etmesine yeşil ışık yakmış görünüyor.
Kimileri bu hamleyi "tarihi" diye nitelendirirken, kimileri de bölgedeki gerilimi daha da artırabileceğinden endişeli. Zira Kuzey Kore'nin nükleer çalışmaları karşısında Seul yönetimi, uzun süredir bu tür bir yeteneğe sahip olmak istiyordu.
Peki Neden Şimdi?
Aslında mesele sadece bugüne ait değil. Trump yönetiminin son dönemlerinde şekillenen bu politika, Biden ekibine de miras kalmış. Ancak işin ilginç yanı, bu iznin resmiyet kazanması için gereken sürecin tamamlanmış olması.
Güney Kore Donanması, KSS-III programı kapsamında geliştirdiği Jang Bogo-III sınıfı denizaltılara nükleer tahrik sistemleri entegre etme hakkına kavuştu. Bu, teknik olarak oldukça karmaşık bir süreç - ama Seul'un bunu başaracak teknolojik altyapıya sahip olduğu söyleniyor.
Bölgesel Dengeler Altüst Olabilir mi?
Uzmanlar ikiye bölünmüş durumda. Bir kesim, Kuzey Kore tehdidine karşı haklı bir hamle olduğunu düşünürken, diğerleri bölgedeki silahlanma yarışını hızlandırabileceği görüşünde.
Çin'in tepkisi ne olur acaba? Pekin yönetimi, komşu ülkelerin nükleer denizaltı edinmesinden hiç hoşlanmıyor - bunu daha önce de defalarca dile getirdi. Japonya ise... Eh, Tokyo'nun da kendi güvenlik endişeleri var tabii.
- Nükleer denizaltılar, geleneksel dizel-elektrik sistemlere kıyasla çok daha uzun süre su altında kalabilir
- Güney Kore, bu sayede caydırıcılığını katbekat artıracak
- Ancak bölgedeki askeri dengeler değişecek
Trump'ın bu kararı, belki de Asya-Pasifik'teki ABD stratejisinin uzun vadeli bir parçası. Ya da sadece o döneme özgü bir hamle. Kim bilir?
Sonuçları Ne Olur?
Kuzey Kore muhtemelen çoktan protesto notalarını hazırlamıştır. Pyongyang'ın "provokasyon" olarak nitelendireceği bu gelişme, Kore Yarımadası'ndaki gerilimi yeniden tırmandırabilir.
Ama şu da var: Güney Kore, meşru müdafaa hakkını kullanıyor. Kuzey'in nükleer ve balistik füze testleri karşısında, Seul'un kendini koruma ihtiyacı hissetmesi anlaşılır bir durum.
Önümüzdeki günlerde hem BM'de hem de bölgesel diplomatik kanallarda bu konunun sıkça konuşulacağını tahmin etmek zor değil. Biden yönetiminin tutumu merak konusu - acaba bu mirası sahiplenecekler mi, yoksa farklı bir yol mu izleyecekler?
Bir kesim "gereken buydu" derken, diğeri "tehlikeli bir oyun" diye yorumluyor. Haklılar da - her iki tarafın da kendince geçerli argümanları var. Sonuçta güvenlik ile istikrar arasında ince bir çizgi var.
Gelişmeleri yakından izlemeye devam edeceğiz. Asya-Pasifik'teki bu hamle, küresel güç dengelerini etkileyecek türden çünkü. Bekleyip göreceğiz...
