Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanı Mahinur Özdemir Göktaş, dijital medya ve oyun platformlarına yönelik düzenleyici ve denetleyici bir yasal düzenlemeyi yakın zamanda hayata geçireceklerini duyurdu. Bakan Göktaş, açıklamasını Azerbaycan'ın başkenti Bakü'de düzenlenen "Dijital Ortamda Çocukların Zararlı Bilgilerden Korunması: Modern Araçlar ve Perspektifler" konulu uluslararası konferansta yaptı.
Dijital Riskler ve Alınacak Önlemler
Göktaş konuşmasında, internet, sosyal medya ve yapay zeka tabanlı sistemlerin çocukların hayatının ayrılmaz bir parçası haline geldiği günümüzde, koruma politikalarını güçlendirmenin ve sınır aşan risklere karşı ortak hareket etmenin zorunlu olduğunu vurguladı. Dijital ortamın çocuklar için fırsatlar sunduğu kadar, siber zorbalık, kişisel verilerin izinsiz kullanımı, şiddet içeriği ve algoritmaların kontrolsüz etkileri gibi yeni riskleri de barındırdığına dikkat çekti.
Bakan Göktaş, bu risklerle mücadelede odaklanılması gereken üç temel başlığı şöyle sıraladı:
Birincisi, önleyici politikalar: Çocukların dijital okuryazarlığının sadece teknik bir beceri olmadığını, mahremiyet bilinci, güvenli iletişim, eleştirel düşünme ve risk farkındalığıyla birlikte ele alınması gerektiğini belirtti. Ebeveynlere yönelik desteğin bu politikanın ayrılmaz parçası olduğunu ifade etti.
İkincisi, etkili koruma: Zararlı içeriğin hızla yayılabildiğini, bu nedenle başvuru kanallarının erişilebilir olması ve mağdur destek hizmetlerinin kesintisiz işlemesinin şart olduğunu kaydetti.
Üçüncüsü, teknoloji ve yönetişim: Yapay zekanın hem riski hem de çözümü hızlandırdığına işaret eden Göktaş, platformların çocuk güvenliğini en baştan tasarıma dahil etmesi, risk analizi yapması ve veri işlerken çocukların hassasiyetini temel alması gerektiğini söyledi. Kamu, akademi, sivil toplum ve özel sektör iş birliğinin önemini vurguladı.
Türkiye'nin Mevcut Çalışmaları ve 2025 Hedefleri
Bakan Göktaş, Türkiye'nin çocuk koruma sistemini sahada ihtiyaca dayalı hizmetler ve kurumlar arası koordinasyonla yürüttüğünü belirtti. 2024-2028 dönemini kapsayan Ailenin Korunması ve Güçlendirilmesi Eylem Planı'nın dijitalleşmeyi ana temalardan biri olarak belirlediğini açıkladı. Bu kapsamda aile bireylerinin dijital araçları doğru kullanmasına yönelik çalışmalar yürütüldüğünü, dijital detoks kampları düzenlendiğini ve farkındalık kampanyaları yapıldığını aktardı.
Ayrıca, "Çocuklar Güvende" web sitesi ve mobil uygulamasının kullanıma açıldığını, bu platformla çocuklara ve ailelere güvenli içerik ve rehberlik hizmetlerinin tek çatı altında sunulduğunu dile getirdi. Geçtiğimiz ay 26. Çocuk Forumu'nu "Dijital Dünyada Çocuk Hakları" temasıyla gerçekleştirdiklerini ve çocukların hazırladığı 17 maddelik bildirinin önemli bir yol haritası olduğunu sözlerine ekledi.
Yaklaşan Yasal Düzenleme ve Uluslararası Örnekler
Bakan Mahinur Özdemir Göktaş, dünyada internet düzenlemelerinin "sınırsız özgürlük" anlayışından "platform sorumluluğu" anlayışına doğru evrildiğine dikkat çekti. Sosyal medyanın artık sadece bir iletişim aracı değil, çocukların psikososyal gelişimini yönlendiren güçlü bir yapı haline geldiğini vurguladı.
Bu bağlamda birçok ülkenin ciddi tedbirler aldığını hatırlatan Göktaş, Avustralya'da 16 yaş altı sosyal medya yasağı, Fransa'da 15, İtalya'da 14, Danimarka ve Belçika'da ise 13 yaş altı için ebeveyn izni zorunluluğu gibi örnekleri sıraladı.
Türkiye'nin de bu alanda kendine özgü bir model geliştirmek için geçtiğimiz yıl altyapı çalışmalarını başlattığını, çocuklar, aileler, sivil toplum kuruluşları ve platform temsilcileriyle görüşmeler yaptıklarını açıkladı. Yürütülen çalışmalar neticesinde, dijital medya ve oyun platformlarına dair düzenleyici ve denetleyici bir yasal düzenlemenin elzem olduğu sonucuna vardıklarını ve bu düzenlemeyi yakın zamanda hayata geçireceklerini ilan etti.
Göktaş, "Çocuklarımızın hayallerini algoritmalara, değerlerini sahte ideallere, güzelliklerini filtrelere teslim edemeyiz" diyerek sözlerini tamamladı ve Türkiye'nin bu alandaki tecrübesini paylaşmaya ve küresel iş birliğine hazır olduğunu belirtti.
