Gözlerinizin inanamayacağı türden görüntüler... Irak'ın Necef kentindeki bir cezaevinden sızan kayıtlar, adeta bir kabus gibi. İnsan onurunu ayaklar altına alan sahneler, uluslararası kamuoyunda şok etkisi yarattı.
Mahkumların nasıl bir muameleye maruz kaldığını anlatmak gerçekten zor. Kelimeler yetersiz kalıyor çoğu zaman. Gardiyanlar tarafından sistematik şekilde kötü muamele gören tutuklular, kameralara yansıyan o görüntülerde adeta birer insanlık dışı muamele laboratuvarının kobayları gibiydi.
Görüntülerdeki Çarpıcı Detaylar
Ortaya çıkan kayıtlarda neler yok ki? Mahkumların dövüldüğü, aşağılandığı, temel insani ihtiyaçlarından mahrum bırakıldığı anlar... Sanki insanlık unutulmuş, yerine vahşet yerleşmiş gibi. Ve en kötüsü, bunların rutin bir uygulama olduğu izlenimi.
- Mahkumlara yönelik fiziksel şiddet ve işkence benzeri uygulamalar
- Psikolojik taciz ve aşağılama yöntemleri
- Sağlık hizmetlerinden mahrum bırakılma
- İnsani olmayan koşullarda tutulma
Aslında düşününce, bu tür haberler maalesef yeni değil. Ama her seferinde insanın içini acıtıyor. İnsan hakları örgütleri yıllardır uyarıyor ama değişen pek bir şey yok gibi görünüyor.
Uluslararası Tepkiler Büyüyor
Ortaya çıkan bu görüntüler karşısında dünya sessiz kalmadı tabii ki. İnsan hakları örgütleri hemen harekete geçti. BM yetkilileri olayla ilgili açıklama yapmak zorunda kaldı. Irak hükümetinden konuyu derhal soruşturması istendi.
Peki gerçekten bir şeyler değişir mi? İşte onu zaman gösterecek. Ama şu anda durum vahim. Çok vahim.
Bazı mahkum aileleri, sevdiklerinin durumundan endişe duyduklarını belirtiyor. "Zaten hapishanede olmak yeterince zor, bir de böyle muamele görmek..." diyor bir tanesi. Haklı değil mi?
Yerel Yetkililer Ne Diyor?
Irak makamları konuya ilişkin soruşturma başlattıklarını açıkladı. Ancak şüpheler var tabii. Daha önce de benzer iddialar gündeme gelmişti ama sonuç? Pek bir şey değişmemişti.
Cezaevi yönetimi ise olayları minimize etmeye çalışıyor. "İzole vakalar" diyorlar. Ama görüntüler öyle söylemiyor. Görüntülerdeki sistematiklik, bunun rutin bir uygulama olduğunu düşündürüyor insana.
Aslında mesele sadece bu cezaeviyle sınırlı değil. Dünyanın birçok yerinde benzer sorunlar var. Ama bu, olan biteni meşrulaştırmaz elbette.
İnsan Hakları İhlalleri ve Küresel Sorumluluk
Uluslararası Af Örgütü yetkililerinden biri şöyle diyor: "Bu görüntüler, Irak'taki cezaevi sistemindeki insan hakları ihlallerinin sadece görünen yüzü." Korkutucu bir tespit, değil mi?
Peki ne yapılmalı? Öncelikle şeffaflık. Bağımsız gözlemcilerin cezaevlerine erişiminin sağlanması. Ve tabii ki, sorumluların yargı önüne çıkarılması.
Unutmayalım ki, bir toplumun medeniyet seviyesi, mahkumlarına nasıl davrandığıyla ölçülür. Ne kadar doğru bir söz değil mi?
Bu skandalın, Irak'taki cezaevi reformu için bir dönüm noktası olmasını umalım. Ama umut etmek yetmez, takipçisi de olmak gerek.
