Edebiyat dünyasını sarsan bir gelişme yaşandı. Geçtiğimiz yıl Nobel Edebiyat Ödülü'nü kazanarak dünya çapında üne kavuşan Norveçli yazar Jon Fosse'nin ABD vizesi aniden iptal edildi. Bu karar, yazarın yaklaşan Amerika turne planlarını da beraberinde götürdü.
Olay, Fosse'nin New York'taki bir edebiyat festivaline katılmak üzere hazırlandığı sırada patlak verdi. Tam bagajlarını toplamaya hazırlanırken gelen haber, her şeyi altüst etti. Vize iptalinin gerekçesi ise tam bir muamma - yetkililer konu hakkında sessizliğini koruyor.
Edebiyat Çevrelerinde Tepki Yağıyor
Durum edebiyat camiasında büyük bir hayal kırıklığı ve öfkeyle karşılandı. Bir yayıncı, "Bu tam anlamıyla kültürel bir skandal" diye yakınıyor. "Dünyanın en prestijli edebiyat ödülünü kazanmış bir yazarı ülkenize almıyorsanız, kime açıksınız ki?"
Fosse'nin eserlerinin İngilizce çevirmeni, telefonla görüştüğümüzde sesindeki hayal kırıklığı gizleyemiyordu: "Jon bu haberi alınca adeta donup kaldı. Kendisi gibi sakin, huzurlu bir insanın bile sinirlenmemesi elde değil."
Arka Plandaki Gerginlik
Aslında bu ilk vize sorunu değil. Geçmişte Fosse, Filistin'deki edebiyat etkinliklerine katılmıştı - ve bu tür geçmişlerin ABD göçmenlik yetkilileri tarafından sıkıntı yarattığı biliniyor. Ancak resmi bir açıklama yok, her şey spekülasyon düzeyinde kalıyor.
Norveç Dışişleri Bakanlığı konuya müdahil olmuş durumda. Bir yetkili, "Durumu çözmek için çalışıyoruz" açıklamasını yaptı ama detay vermekten kaçındı. Diplomatik kanalların sessizce hareket ettiği söyleniyor.
Yankılar ve Sonuçlar
Olayın yankıları sadece edebiyat çevreleriyle sınırlı kalmadı:
- New York'taki planlanan etkinlik iptal edildi
- Fosse'nin Amerikalı hayranları hayal kırıklığına uğradı
- Uluslararası yazarlar örgütleri tepki gösterdi
- Norveç medyası konuyu manşetlerine taşıdı
Bir edebiyat eleştirmeni şu yorumu yapıyor: "Bu olay, sanat ve siyaset arasındaki o ince çizgiyi bir kez daha gözler önüne serdi. Kalemini güçlü kullanan her yazar, bir gün sınırlarla karşılaşabilir."
Fosse şu anda Norveç'teki evinde, bu beklenmedik gelişmeyi sindirmeye çalışıyor. 64 yaşındaki yazar, minimalist tarzıyla tanınıyor - ama yaşadığı bu vize draması hiç de minimal değil. Gerçek hayat, bazen kurgudan daha sürprizlerle dolu olabiliyor, değil mi?
