İsviçre'de bir parlamenter, ülkenin gündemine oturan F-35 alımını adeta bir çekiçle parçaladı. "Bunların fiyat etiketi neden bu kadar kabarık?" diye sorarken, gözlerini devirmemek elde değil.
Aslında, bu eleştiriler yeni değil. Ama bu seferki, öncekilerden biraz daha sert. Vekil, "Bu uçakların bakım maliyetleri, birkaç yıl içinde bütçemizi kemirecek" diye ekliyor. Haklı mı? Eh, rakamlar onu destekliyor gibi görünüyor.
Fiyatlar Uçuyor, Performans Yerlerde
Şöyle bir gerçek var: F-35'ler dünyanın en pahalı oyuncaklarından biri haline geldi. İsviçreli vekil, "Bu projeye harcanan her frank, vatandaşın cebinden çıkıyor" diye isyan ediyor. Ve aslında haksız sayılmaz.
- Tek bir uçağın fiyatı: 100 milyon doları aşıyor
- Yıllık bakım maliyetleri: Küçük bir ülkenin bütçesine denk
- Operasyonel kısıtlamalar: Hava koşullarına fazlasıyla duyarlı
"Peki ya performans?" diye soracak olursanız, o konuda da pek iç açıcı şeyler söyleyemeyiz. Vekilin dediği gibi, "Bu kadar parayı harcadığımız sistemler neden en ufak bir teknik arızada yere çakılıyor?"
Alternatifler Masada
İsviçreli politikacı, "Belki de daha basit, daha güvenilir sistemlere yönelmeliyiz" diyor. Aslında mantıklı bir öneri. Ne de olsa, her şeyin en pahalısı en iyisi olmak zorunda değil.
Savunma uzmanları ise ikiye bölünmüş durumda. Kimi "Bu yatırım gelecek için gerekli" derken, diğerleri "Bütçe deliğe dönüşmeden dur demeliyiz" görüşünde. Peki ya sizce? Bu kadar yüksek maliyetler, gerçekten gerekli mi?
Son olarak şunu söyleyelim: Bu tartışma, sadece İsviçre'yle sınırlı değil. Dünya genelinde pek çok ülke, aynı ikilemi yaşıyor. "Güvenlik mi, ekonomi mi?" sorusu, cevabı en zor sorulardan biri olmaya devam ediyor.
