İsrail'de uzun süredir devam eden zorunlu askerlik tartışması, Ramat Gan kentinde şiddetli protestolara dönüştü. Ultra-Ortodoks Yahudi topluluğu olarak bilinen Harediler, asker kaçağı olduğu gerekçesiyle bir Tevrat okulu öğrencisinin evine düzenlenen polis baskınına sert tepki gösterdi.
Olaylar Nasıl Gelişti?
Olay, İsrail polisinin askere gitmeyi reddeden bir Yeşiva öğrencisinin evine operasyon düzenlemesiyle başladı. Ancak öğrencinin evde olmadığı belirlendi. Polislerin operasyonu sırasında bölgeye gelen çok sayıda Haredi, güvenlik güçleriyle karşı karşıya geldi. Yaşanan arbedede, bölgeye takviye olarak gönderilen polis ekipleri göstericilere müdahale etti.
Protestocuların şiddet eylemlerinde bulunduğu olayda, iki Ultra-Ortodoks Yahudi, bir askeri polis aracını devirdi. Araçları deviren iki şüpheli, olay yerinden gözaltına alındı. Kalabalığın, polisin söz konusu Yeşiva öğrencisini usulüne uygun şekilde gözaltına almasını engellediği bildirildi.
Resmi Tepkiler ve Yasal Arka Plan
İsrail ordusu olayla ilgili resmi bir açıklama yayınladı. Yapılan açıklamada, Haredi protestocuların askeri polislere saldırısı ve polis aracını devirmesi şiddetle kınandı. Ordu sözcüsü, bu tür şiddet eylemlerinin kabul edilemez olduğunu vurguladı.
İsrail'de zorunlu askerlik meselesi yıllardır tartışma konusu. Ülke yasalarına göre 18 yaşını geçen herkesin zorunlu askerlik hizmetini yapması gerekiyor. Ancak Haredi erkeklerin askerlikten muaf tutulması uzun süredir uygulanagelen bir politika olarak dikkat çekiyor.
Bu konuda önemli bir gelişme, İsrail Yüksek Mahkemesi'nin 25 Haziran 2024 tarihli kararı oldu. Mahkeme, Haredi erkeklerin zorunlu askerlikten muaf tutulmasının yasal dayanağının bulunmadığına hükmetti ve askerliğe uygun olanların göreve alınması gerektiğini belirtti.
Siyasi Etkileri ve Gelecek Beklentileri
Mahkeme kararının ardından hükümet harekete geçti. Askerere alınmaya uygun yaklaşık 80 bin Haredi erkekten 24 binine askerlik celbi gönderildi. Temmuz itibarıyla 2025-2026 askerlik yılı için "havuz" olarak tanımlanan grubun geri kalanına da emir gönderileceği açıklandı.
Bu gelişmeler siyasette de gerilime neden oldu. Başbakan Binyamin Netanyahu'nun Haredi koalisyon ortakları, Haredilerin askerlikten muaf tutulmasını sağlayacak bir yasanın çıkarılmaması nedeniyle hükümetten istifa ettiklerini duyurdu. Ayrıca Meclis oturumlarını boykot etmeye başladılar.
Yaşanan son olaylar, İsrail'de dini gruplar ile devlet arasındaki ilişkilerin yeniden tanımlanması gerektiğini gösteriyor. Zorunlu askerlik krizi, toplumsal barışı tehdit eden potansiyel bir gerilim alanı olarak varlığını sürdürüyor.
