Türkiye Tahkimde Zirvede Ancak Karar Masasında Yok
Uluslararası ticaret tahkiminde çarpıcı bir tablo ortaya çıktı. Türkiye, Uluslararası Ticaret Odası (ICC) tahkim sistemine son on yılda 575 tarafla en fazla başvuru yapan ülke konumunda bulunuyor. Ancak bu yoğun kullanıma rağmen Türkiye'nin karar mekanizmalarındaki temsili oldukça sınırlı kalıyor.
Rakamlarla Türkiye'nin Tahkim Performansı
14 Kasım 2025 tarihinde İstanbul Hilton Bomonti'de gerçekleştirilen 19. ICC Türkiye Tahkim Günü etkinliğinde açıklanan veriler dikkat çekici. TOBB ve ICC Türkiye Milli Komitesi'nin ev sahipliğinde düzenlenen zirveye uluslararası tahkim çevrelerinin önde gelen temsilcileri, yüksek yargı mensupları ve sektör uzmanları katıldı.
ICC tarafından paylaşılan güncel verilere göre, 2024 yılında dünya genelinde açılan 841 yeni ICC tahkim dosyasının 80'i Türkiye kaynaklı oldu. Bu rakam, 2023'teki 56 başvuruya göre önemli bir artışı işaret ediyor.
TOBB Başkan Yardımcısı Ali Kopuz açılış konuşmasında, "ICC tahkiminin iyi bir müşterisi olarak ICC'nin hakem atamalarında ülkemiz hukukçularına daha fazla yer vermesini bekliyoruz" ifadelerini kullandı.
Türk Hukuku ve Hakemlerinin Görünürlük Sorunu
Toplantıda en dikkat çeken konulardan biri, Türk hukukunun uluslararası tahkimdeki sınırlı rolü oldu. 2024 yılında ICC tahkiminde Türk hukuku sadece 15 dosyada uygulandı. Bu sayı, İngiliz, ABD ve İsviçre hukuklarının yoğun tercih edildiği uluslararası tahkim sisteminde Türkiye'nin oldukça geride kaldığını gösteriyor.
Türk hakemlerin atama oranları da benzer şekilde düşük seviyelerde seyrediyor. 2024'te Türk hakemlere yapılan 24 atama bölgesel düzeyde olumlu karşılansa da, İngiltere, ABD, Fransa ve İsviçre gibi ülkelerin yüzlerce atama aldığı küresel dağılımda Türk hakemlerin payı sınırlı kalıyor.
İstanbul Neden Tahkim Merkezi Olamıyor?
ICC'nin 2024 yılı tahkim yeri listesinde Londra, Paris, Cenevre, Dubai, New York ve Zürih gibi merkezler öne çıkarken, İstanbul'un bu listelerde yer almaması dikkat çekti. Bu durum, Türkiye'nin uluslararası tahkimde büyük bir kullanıcı ülke olmasına rağmen merkez ülke konumuna geçemediğinin en açık göstergesi.
Etkinliğe katılan kıdemli bir hâkim, durumu şu sözlerle özetledi: "Son on yılda Avrupa'daki ICC'ye en çok taraf gönderen ülke Türkiye. Buna rağmen Türk hukuku maalesef tercih edilmiyor. Türk hakemlerinin atanma oranı düşük, tahkim yeri olarak İstanbul seçilmiyor. Tahkimin kullanıcısıyız ama belirleyicisi değiliz."
Türkiye'nin Tahkim Potansiyeli ve Gelecek Beklentileri
Zirvede yapılan değerlendirmelerde, Türkiye'nin tahkim alanında güçlü bir potansiyel taşıdığı vurgulandı. İstanbul'un stratejik konumu, geniş konaklama ve toplantı altyapısı, yabancı dil bilen ve uluslararası deneyime sahip hukukçuları, sağlam tahkim mevzuatı ve ISTAC'ın modern kuralları Türkiye'yi doğal bir tahkim merkezi haline getirebilecek unsurlar olarak öne çıktı.
Uzmanlara göre, Türkiye artık sadece tahkim dosyası gönderen değil, tahkim yeri, hukuk ve hakem belirleyen bir merkez ülke konumuna yükselmeli. Mevcut durumda ise Türkiye yükü çekerken, kazanç büyük ölçüde yabancı merkezlere gidiyor.
