Evlerinin dört duvarı arasında, ellerindeki iğne iplikle, fırçayla, tığla adeta sanat eserleri yaratan kadınlar... Onların emeklerinin karşılığını alması için kapılar yavaş yavaş aralanıyor. Neredeyse herkesin aklına takılan o sorunun cevabı geliyor: Evde el sanatlarıyla uğraşan kadınlar nasıl sigortalı olacak?
Aslında bu konu, tam bir labirent gibi görünüyor insana. Ama merak etmeyin, yolu bulmak sandığınızdan daha kolay olabilir. İşin püf noktalarını bilmek yeterli.
İşte O Altın Kurallar
Öncelikle şunu netleştirelim: Evde ürettiğiniz ürünleri satıyorsanız ve bu işten düzenli gelir elde ediyorsanız, bağımsız çalışan statüsüne giriyorsunuz. Bu da demek oluyor ki, kendi sigortanızı kendiniz yaptırabilirsiniz. Tabii bazı şartları yerine getirmek kaydıyla...
Mesela, gelirinizin asgari ücretin brüt tutarının altında olmaması gerekiyor. Bu rakam 2025 yılı için aylık yaklaşık 20 bin liraya denk geliyor. Yani ayda bu miktarı geçen geliriniz varsa, sigortalı olma yolunda önemli bir engeli aşmış sayılıyorsunuz.
Başvuru İçin Gerekli Belgeler
- Gelir belgesi (banka ekstresi veya fatura)
- Kimlik fotokopisi
- İkametgah belgesi
- Faaliyet belgesi (ne iş yaptığınızı gösterir belge)
Bu belgeleri topladıktan sonra, en yakın SGK müdürlüğüne başvurmanız yeterli. Ama bekleyin, hemen koşmayın! Önce bir defter tutmaya başlamanızı öneririm. Çünkü gelir-gider takibi yapmak, işin en can alıcı noktası.
Vergi Levhası Meselesi
Şimdi gelelim işin en çok kafa karıştıran kısmına: vergi levhası. Birçok kadın 'Acaba vergi memuru kapıma dikilir mi?' diye düşünüyor. Ama gerçek şu ki, geliriniz belirli bir seviyenin altındaysa vergi muafiyetinden yararlanabiliyorsunuz.
Yıllık geliriniz 150 bin lirayı geçmiyorsa, vergi ödemeden bu işi yürütebilirsiniz. Bu da demek oluyor ki, ayda ortalama 12-13 bin lira civarında geliriniz varsa, vergi derdi olmadan sigortalı olabilirsiniz.
Aslında düşününce, bu rakamlar hiç de azımsanacak seviyeler değil. Özellikle el emeği göz nuru işlerde, doğru pazarlama ve satış stratejileriyle bu gelirlere ulaşmak mümkün.
Peki Ya Primler?
İşte can alıcı soru! 2025 yılı için aylık prim tutarı asgari ücret üzerinden hesaplanıyor ve yaklaşık 4.500 lira civarında. Bu parayı ödeyebilmek için aylık gelirinizin en az 20 bin lira olması gerektiğini unutmayın.
Primlerini düzenli ödeyen kadınlar, emeklilik hakkı kazanmanın yanı sıra, sağlık hizmetlerinden de yararlanabiliyor. Doğum parası, malullük aylığı gibi sosyal güvenlik hakları da cabası.
İşin İncelikleri
Bu işte en çok gözden kaçan detay, faaliyetin sürekliliği. Yani 'ben ayda bir iki tane örgü örüyorum' diyerek sigortalı olamazsınız. İşin düzenli ve sürekli olması şart.
Bir diğer önemli nokta da, ürünlerinizin orijinal olması. Taklit veya kopya ürünler üzerinden sigortalı olmaya kalkışmak, ileride başınıza dert açabilir.
Son bir tavsiye: Eğer bu yola girecekseniz, mutlaka bir muhasebeciye danışın. Küçük bir yatırım gibi görünse de, ileride karşılaşabileceğiniz sorunlardan sizi koruyacaktır.
Unutmayın, emeğinizin karşılığını almak en doğal hakkınız. Bu hakkı kullanmak için gereken adımları atmaktan çekinmeyin.
