İnsan denen varlık, doğduğu andan itibaren bir şekilde iletişim kurmak zorunda. Aslında düşününce, iletişimsiz bir hayat mümkün mü gerçekten? Neyse ki, iletişim dediğimiz şey sandığımızdan çok daha renkli ve çeşitli.
İletişimin Dört Temel Türü
İletişim denilince akla ilk gelen konuşmak olsa da, işin aslı bundan çok daha karmaşık. İnsanların birbirleriyle anlaşmak için kullandığı dört ana yol var:
- Sözlü İletişim: Kelimelerle dans etmek gibi bir şey. Telefonda konuşurken, yüz yüze sohbet ederken ya da bir sunum yaparken kullandığımız yöntem.
- Sözsüz İletişim: Beden dilimiz aslında en samimi dilimiz. Jestler, mimikler, duruş şeklimiz - hepsi birer mesaj aslında.
- Yazılı İletişim: Kalemin gücü hiçbir zaman azalmıyor. E-postalar, raporlar, mektuplar... Yazı, zamana meydan okuyan bir iletişim şekli.
- Görsel İletişim: Bir resim bin kelimeye bedeldir derler ya, haklılar. Grafikler, fotoğraflar, videolar - görselin anlatamayacağı şey yok gibi.
Bağlama Göre Değişen İletişim Stilleri
İşte asıl mesele burada başlıyor: Hangi durumda hangi iletişim yöntemini kullanacağımızı bilmek. Mesela iş yerindeki resmi bir toplantıda kullandığımız dil ile arkadaşlarla kahve içerken konuştuğumuz dil aynı olur mu? Hiç sanmıyorum.
Formel iletişim dediğimizde, kuralları belli, resmiyetin hâkim olduğu bir ortamdan bahsediyoruz. İnformal iletişim ise daha rahat, samimi ve doğal. Hangisinin daha iyi olduğu değil, hangisinin hangi bağlamda uygun olduğu önemli.
İletişimde İçerik ve İlişki Boyutu
İletişim kurarken aslında iki şey yapıyoruz: bir mesaj veriyoruz (içerik) ve aynı zamanda karşımızdaki kişiyle bir ilişki kuruyoruz. Bazen ilişki boyutu, içerikten daha önemli hale gelebiliyor. Kimle konuştuğumuz, nasıl bir ilişkimiz olduğu, kullandığımız kelimelerden çok daha fazlasını anlatıyor aslında.
Mesela patronunuza "İşler yolunda mı?" diye sormanız ile arkadaşınıza aynı soruyu sormanız arasında dağlar kadar fark var. Aynı kelimeler, farklı anlamlar taşıyabiliyor.
Dijital Çağda İletişim
Teknoloji iletişim şeklimizi kökünden değiştirdi. Artık yüz yüze görüşemediğimiz insanlarla anında iletişim kurabiliyoruz. Ama şu var: dijital iletişim bazen sözsüz ipuçlarını kaçırmamıza neden oluyor. Emojiler bu açığı kapatmaya çalışsa da, gerçek bir gülümsemenin yerini tutabilir mi?
İletişim aslında bir sanat - hem de en insani olanı. Doğru kelimeleri seçmek, beden dilimizi kontrol etmek, karşımızdakini gerçekten dinlemek... Bunların hepsi öğrenilebilir beceriler. Önemli olan, hangi iletişim türünün hangi durumda en etkili olduğunu bilmek ve bu konuda kendimizi geliştirmek.
Unutmayın, iletişim sadece konuşmak değil, aynı zamanda anlaşılmak demek. Ve belki de en önemlisi: dinlemeyi bilmek.
